44 lines
3.5 KiB
Markdown
44 lines
3.5 KiB
Markdown
|
# (r)ewolucja językowa na naszych oczach
|
|||
|
|
|||
|
<small>2021-12-26 | [@andrea](/@andrea)</small>
|
|||
|
|
|||
|
![Wykres liczby tekstów kultury używających niebinarnego języka w zależności od roku wydania; poniżej dziesięciu tekstów rocznie przed 2019 rokiem, 20 tekstów w 2019, 78 w 2020 i 132 w 2021](/img-local/blog/korpus-wykres-2021.png)
|
|||
|
|
|||
|
Język kształtuje się baaaardzo powoli. Przecież każde to wie!
|
|||
|
|
|||
|
Wiemy to, bo przecież możemy spojrzeć w przeszłość i sprawdzić – gazetę sprzed stu lat zrozumiemy bez problemu;
|
|||
|
w powieści sprzed dwustu lat pogłówkujemy nad paroma słowami czy formami;
|
|||
|
zaczniemy mieć poważniejsze problemy ze zrozumieniem wiersza sprzed jakichś czterystu;
|
|||
|
aż dotrzemy tak do XIII wieku, gdzie trafimy na teksty jak ten fragment z księgi henrykowskiej,
|
|||
|
który przeciętnej osobie polskojęzycznej polszczyznę przypomina chyba tylko na słowo honoru
|
|||
|
(„day, ut ia pobrusa, a ti poziwai”).
|
|||
|
No ale kiedy to było! Tyle wieków, że nie ma co gdybać nad zmienianiem języka, nic takiego za naszego życia nie zobaczymy.
|
|||
|
_Nie da się._
|
|||
|
|
|||
|
Bo najwidoczniej szybko zmieniać się w dzisiejszym świecie może wszystko – tylko nie język.
|
|||
|
YouTube wydaje się jakby istniał od zawsze – a ma dopiero 17 lat.
|
|||
|
Dla naszego pokolenia głównym medium jest internet, dla poprzedniego była nim telewizja, a niedługo wcześniej radio.
|
|||
|
Od wynalezienia pisma i wysyłki pierwszych listów do wysłania pierwszego telegramu przez atlantyk minęły całe milenia –
|
|||
|
a tylko w ciągu ostatnich dwóch wieków od telegramów przeszłośmy do komunikacji video w czasie rzeczywistym z osobami na drugim końcu świata.
|
|||
|
W ciągu raptem trzech dekad mojego życia przeszłom od używania 3,5-calowych dyskietek,
|
|||
|
przez 700-megabajtowe płyty CD, przez DVD, przez Blue-Ray, do zastanawiania się, czy mi się w ogóle ostał w domu jeszcze jakiś pendrive.
|
|||
|
|
|||
|
Nie oszukujmy się – języka gwałtowne zmiany też nie ominęły.
|
|||
|
Komunikujemy się przecież szybciej, efektywniej, i z większą liczbą osób, niż kiedykolwiek w całej historii ludzkości –
|
|||
|
to musi wpłynąć na tempo zmian w języku.
|
|||
|
I wpływa: tworzymy slang internetowy, idiolekty, skróty, memy – ba, przeplatamy nasze zdania jakimiś dziwnymi malutkimi obrazkami 🤯
|
|||
|
|
|||
|
Nauczone rozumienia języka przez preskryptywistyczną polską edukację, nie myślałom,
|
|||
|
że w ciągu swojego życia doświadczę zmian w języku idących dalej niż zapożyczenie paru słów z angielskiego
|
|||
|
czy powstanie i zapomnienie paru generacji slangu młodzieżowego. A jednak!
|
|||
|
Nie tylko dane mi jest obserwować kształtowanie się polskiego języka niebinarnego, ale też aktywnie w tym procesie współuczestniczyć!
|
|||
|
|
|||
|
A dzieje się w tej kwestii dużo. Wystarczy zajrzeć do <span class="fal fa-books"></span> [Korpusu Niebinarnej Polszczyzny](/korpus),
|
|||
|
do sekcji <span class="fal fa-tv"></span> [Media](/media), <span class="fal fa-vial"></span> [Nauka](/nauka),
|
|||
|
czy na nasze <span class="fab fa-twitter"></span> [social media](https://twitter.com/neutratywy).
|
|||
|
Oczywiście, wciąż jeszcze długa droga przed nami, zanim zarówno sama niebinarność, jak i wyrażający ją język
|
|||
|
staną się powszechnie akceptowane i respektowane – ale po półtora roku działalności
|
|||
|
<img src="/img/collective-logo.svg" style="height: 1em; width: 1em; display: inline;" alt="Logo kolektywu"> [Rady Języka Neutralnego](/kolektyw-rjn)
|
|||
|
chyba można zaryzykować stwierdzenie, że język jak najbardziej _może_ zmieniać się szybciej niż się wielu z nas wydaje –
|
|||
|
i że to wcale nie jest nic strasznego 😉
|