[pl][blog] osobatywy

locale/pl/blog/krótka-notka-o-osobatywach.md

@@ -0,0 +1,64 @@
+# Krótka notka o osobatywach
+
+<small>27.03.2021 | [@Sybil](/@Sybil) | [mykofanes.blogspot.com](https://mykofanes.blogspot.com/2021/03/krotka-notka-o-osobatywach.html)</small>
+
+_Osoba_ jest bardziej uniwersalna niż _człowiek_, bo może dotyczyć osób kosmicznych, bóstw i australopitejek_ków. 
+
+W kwestii samych homo sapiens _osoba_ jest w języku polskim najbardziej neutralną płciowo alternatywą -
+mimo rodzaju gramatycznie żeńskiego nie wskazuje na płeć i językowo jest bardziej pozbawiona płci od słowa _człowiek_,
+co pokazuje Mateusz Adamczyk w swoim filmiku [Czy język polski jest seksistowski?](https://youtu.be/UvRdZKk3RLM)<sup>[1]</sup>
+
+Słowo osoba rozwiązuje jednak też kwestię wszystkich obdarzonych indywidualną tożsamością istot nie będących ludźmi -
+niezależnie, czy mówimy tu o istotach fantastycznych, bóstwach, o innych istniejących rzeczywiście gatunkach
+(niektóre mówią o _osobach zwierzęcych_), czy zakładamy bliskie spotkania z inteligentnym życiem pozaziemskim w przyszłości. 
+
+Rozwiązuje też kwestię moją własną, bo jak powszechnie wiadomo, nie jestem człowiekiem, a grzybem (_osobą grzybią_).<sup>[2]</sup>
+
+Chociaż reprezentacja postaci niebinarnych i nonkonformistycznych genderowo to niestety wciąż głównie domena fantastyki,
+to mówimy - w kontekście rasy - choćby o elfach i krasnoludach, tak samo jak o ludziach,
+chyba że kulturowo danemu rodzajowi jest przypisana płeć żeńska, jak driadom czy nimfom.<sup>[3]</sup>
+
+(Pojawia mi się w głowie pytanie, dlaczego grywalną rasą w Warcraft III są _Nocne Elfy_,
+skoro stosunek jednostek męskich i kobiecych wskazuje na to, że są to _Nocne Elfki_).<sup>[4]</sup>
+
+Najbardziej włączającą formą będą oczywiście osobatyw, jak _osoby nocnoelfickie_,
+jednak już słyszę narzekania wielu osób, jak to źle, długo się wymawia i jest brzydkie stylistycznie.
+Mała podpowiedź - proponuję skrócić do _nocnoelfickie_ i _[osoba] nocnoelficka_.
+Nikomu penis nie odpadnie, jak użyjemy dla zbiorowości rodzaju niemęskoosobowego lub żeńskiego,
+a przynajmniej będziemy wyrównywać szanse w języku wypełnionym [męską dominacją](https://pl.wikipedia.org/wiki/M%C4%99ska_dominacja_j%C4%99zykowa).
+
+Ale dzisiaj nie o tym.
+
+Otóż jest taki niesamowity rodzaj osobatywu, który pojawił się w społeczności aseksualnej wraz ze słowem _asoba_,
+czyli osoba aseksualna i/lub aromantyczna. Potem widziałem _arosobę_, czyli osobę aromantyczną.
+Ta neutralna płciowo skrótowa wersja ma według mnie bardzo duży potencjał słowotwórczy -
+gdzieś w głowie od razu ułożyła mi się _transoba_ (osoba transpłciowa), _bisoba_ (osoba biseksualna), _ksenosoba_ (osoba ksenopłciowa) itd.
+
+Jeszcze łatwiej chyba dopasowuje się kiedy chcemy mówić o fantastycznych rasach i gatunkach istot,
+np. _elfosoba_ (zamiast osoby elfickiej), _krasnoludosoba_ (osoba krasnoludzka) czy _goblinosoba_ (osoba goblińska).
+
+Oczywiście, należy zauważyć, że ma to potencjał głównie nieoficjalny i tylko w przypadkach,
+kiedy osoby określane uważają to za w porządku - nie po to walczymy,
+by mówić _osoby homoseksualne_ zamiast _homoseksualiści_, żeby zastępować to jakąś skrótową _homosobą_,
+która znowu będzie sprowadzała nas do jednej cechy, w tym przypadku orientacji
+(choć wciąż, _homosoba_ ma tę przewagę, że nie brzmi jak wyznawca<sup>[5]</sup> ideologii lub osoba zaburzona,
+i nadaje nam jakąś podmiotowość zawarciem osoby).
+
+Istnieje też ograniczona liczba sytuacji, w której mogłybyśmy użyć skróconego osobatywu do rasy fantastycznej -
+kiedy piszemy o postaci, to na ogół podejmujemy decyzję (autorską lub translatorską),
+jakim rodzajem gramatycznym się posługuje. Nie zawsze też przecież konieczne jest określenie tej cechy postaci,
+ale zauważyłem potencjał do ciekawej formy, więc notuję.
+
+Pozdrawiam wszystkie _czytelnicosoby_,
+
+Sybil Grzybowskie
+
+---
+
+<small>
+    [1] wciąż niemiło jednak słuchać o “obu płciach”<br/>
+    [2] WIELKI NAPIS ŻART dla osób, które nie rozumieją żartów tak jak ja<br/>
+    [3] tak na marginesie, z powodu naturalnej żeńskości nimf m.in. nazwy konkretnych drzew czy krzewów po starogrecku są rodzaju żeńskiego mimo typowo męskich końcówek wyrazów jak np.φηγός (fegos) - dąb czy θάψος (thapsos) - perukowiec podolski. Na polskim gruncie równie dobrze mogłybyśmy mieć driada Świerka i wszystko byłoby cacy.<br/> 
+    [4] tu musiałem dodać słowo elfki do słownika, bo podkreślało z sugestią na elfy. <br/>
+    [5] celowo jedynie maskulatyw. Słyszałyście kiedyś o homoseksualistkach chcących uczyć wasze dzieci masturbacji? Nie, to zawsze ci źli homoseksualiści! I co najwyżej złe lesby, ale one nie uczą dzieci masturbacji, bo kobieca masturbacja nie istnieje w przestrzeni publicznej, jak to na ogół bywa z przyjemnością seksualną u osób z waginami.
+</small>

locale/pl/config.suml

@@ -578,6 +578,7 @@ contact:
         enabled: true
         route: 'kolektyw-rjn'
     blog:
+        krótka-notka-o-osobatywach: 'Krótka notka o osobatywach'
         czytanie-ze-zrozumieniem: 'Czytanie ze zrozumieniem'
         spis-2021: 'Niebinarny Spis Powszechny 2021 – wnioski'
         czy-wolno-uzywac: 'Zamiast pierdyliarda dyskusji czy wolno używać – zróbmy pierdyliard użyć'