locale: 'pl' format: timezone: 'Europe/Warsaw' header: true pronouns: enabled: true route: 'zaimki' default: 'on' any: 'dowolne' plurals: true honorifics: true multiple: name: 'Formy wymienne' description: > Wiele osób niebinarnych używa zamiennie więcej niż jednej formy (np. męskich i żeńskich albo żeńskich i neutralnych) i albo można się do nich zwracać w dowolnej z nich. Niektóre lubią gdy używa się wobec nich na zmianę różnych form. examples: ['on&ona', 'on&ono', 'ona&ono', 'on&onu', 'ona&onu', 'ono/jego&ono/jej'] emoji: description: 'Emojiself' history: '{https://lgbta.wikia.org/wiki/Emojiself_Pronouns=Emojiself} to formy stworzone dla komunikacji online, nie są wymawialne.' morphemes: pronoun_n: '#' pronoun_g: '#' pronoun_g_acc: '#' pronoun_d: '#' pronoun_a: '#' pronoun_i: '#' pronoun_l: '#' pronoun_all: '' adjective_n: '#' adjective_n_alt: '#' adjective_ll: '' adjective_middle: '' verb_end_inter: '#' verb_end_about: '#' verb_middle_inter: '#' verb_middle_about: '#' verb_nasal: 'ą' verb_go: 'szł' verb_o: 'o' honorific: '#' examples: ['💫', '💙', '🐿'] template: 'Otwórz dowolny z przykładów i podmień emoji w URLu na swoje.' null: description: '{/unikanie=Unikanie form nacechowanych płciowo}' history: > Niektóre osoby niebinarne preferują używanie form unikających precyzowania płci zamiast tych nacechowanych czy to binarnie czy niebinarnie. Warto też używać ich mówiąc o osobach, których płci nie znamy. Choć w silnie zgenderyzowanym języku polskim jest to względnie trudne do zrobienia i może lekko zmieniać znaczenie zdania, to jednak wcale nie jest niemożliwe. routes: ['unikanie'] ideas: - header: 'Zmiana podmiotu zdania' normative: true examples: - [ 'usłyszałam dzwonek telefonu', 'zadzwonił telefon' ] - [ 'przestraszyłem się nagłego hałasu', 'jakiś nagły hałas mnie przestraszył' ] - [ 'powinieneś skoczyć do sklepu', 'trzeba by skoczyć do sklepu' ] - header: 'Strona bierna' normative: true examples: - [ 'zgubił telefon', 'telefon został zgubiony' ] - [ 'znalazłam telefon', 'telefon został znaleziony' ] - header: 'Forma bezosobowa' normative: true examples: - [ 'pani w urzędzie powiedziała mi', 'w urzędzie powiedziano mi' ] - [ 'znalazłam telefon', 'znaleziono telefon' ] - [ 'jak jesteś zalogowany, to możesz edytować wpisy', 'jak się jest zalogowanym, można edytować wpisy' ] - header: 'Bezosobowe użycie 3. os. mnogiej' normative: true examples: - [ 'pani w urzędzie powiedziała mi', 'w urzędzie powiedzieli mi' ] - header: 'Podmiot logiczny w celowniku' normative: true examples: - [ 'przypomniałem sobie', 'przypomniało mi się' ] - [ 'zmarzłam', 'zrobiło mi się zimno' ] - [ 'zrobiłem', 'udało mi się zrobić' ] - header: 'Bezokolicznikowy czas przyszły' normative: true examples: - [ 'będę robiła', 'będę robić' ] - [ 'będę jadł', 'będę jeść' ] - header: 'Czas teraźniejszy i przyszły zamiast przeszłego' normative: true examples: - [ 'gdy robiłem wczoraj obiad, skaleczyłem się nożem', 'robię wczoraj obiad i jak się nie skaleczę' ] - header: 'Imiesłowy' examples: - [ 'usiadłem na kanapie', 'usiadłszy na kanapie' ] - [ 'wypiłam herbatę', 'wypiwszy herbatę' ] - [ 'posprzątałem mieszkanie', 'mieszkanie posprzątane' ] - header: 'Unikanie trybu przypuszczającego' normative: true examples: - [ 'czy mógłbyś mi pomóc?', 'czy możesz mi pomóc?' ] - [ 'może bym tak pojechała na wakacje?', 'może pojadę na wakacje?' ] - header: 'Osobatywy i inne normatywne neutralne rzeczowniki' normative: true examples: - [ 'zarządca', 'osoba zarządzająca' ] - [ 'kandydaci i kandydatki', 'osoby kandydujące' ] - [ 'proszę przyjść do szkoły z mamą lub tatą', 'proszę przyjść do szkoły z opiekunem' ] - [ 'mama i tata Ani są bardzo mili', 'rodzice Ani są bardzo mili' ] - [ 'dziennikarze oko.press', 'redakcja oko.press' ] - [ 'fani Mariny', 'fandom Mariny' ] - header: 'Skrócone zaimki' description: 'Choć historycznie formy te są męskie, to współcześnie są na tyle rzadko używanie, że warto próbować je reinterpretować.' examples: - [ 'to dla niego', 'to dlań' ] - [ 'mieszkam u niej', 'mieszkam uń' ] - header: 'Skrócone zaimki + strona bierna' description: 'Choć historycznie formy te są męskie, to współcześnie są na tyle rzadko używanie, że warto próbować je reinterpretować.' examples: - [ 'zrobiła', 'było przezeń zrobione' ] - header: 'Staropolska, rzeczownikowa odmiana przymiotników' description: 'Choć historycznie formy te są męskie, to współcześnie są na tyle rzadko używanie, że warto próbować je reinterpretować.' examples: - [ 'jestem szczęśliwa!', 'jestem szczęśliw!' ] - [ 'czemu jesteś taki zmartwiony?', 'czemu jesteś tak zmartwion?' ] - header: 'Wyrzutnia / elipsa' normative: true examples: - [ 'coś bym dziś porobiło', 'coś bym dziś' ] - header: 'Skróty' normative: true examples: - [ 'Katarzyna Nowak', 'K. Nowak' ] - [ 'Szanowny Pan Białek', 'Sz. P. Białek' ] - [ 'Towarzyszka Q', 'Tow. Q' ] - header: 'Liczebniki zbiorowe' normative: true examples: - [ 'dziesięciu pracowników', 'dziesięcioro pracujących' ] mirror: route: 'lustrzane' name: 'Zaimki lustrzane' description: > Osoba używająca zaimków lustrzanych chce, by zwracano się do niej / mówiono o niej takimi formami, jakich samx się używa. example: - 'Osoba A używa zaimków lustrzanych.' - 'Osoba B używa {/ona=rodzaju żeńskiego}, więc zwracając się do osoby A lub mówiąc o niej będzie używała form żeńskich.' - 'Osoba C używa {/onu=dukaizmów} wymiennie z {/ono=rodzajem neutralnym}, więc zwracając się do osoby A lub mówiąc o num będzie używała form postpłciowych bądź neutralnych.' others: 'Pozostałe formy' pronunciation: enabled: true voices: PL: language: 'pl-PL' voice: 'Ewa' engine: 'standard' sources: enabled: true route: 'korpus' submit: true mergePronouns: ono/jej: 'ono' ono/jejgo: 'ono' # ono/jeno: 'ono' ono/jenu: 'ono' vono/vego: 'ono' ono/eno: 'ono' extraTypes: ['neutratywy', 'dukatywy', 'osobatywy', 'iksatywy', 'unikanie'] nouns: enabled: true route: 'rzeczowniki' routeMain: 'neutratywy' collapsable: false plurals: true pluralsRequired: true declension: true submit: true templates: true subroutes: - 'neutratywy' - 'dukatywy' - 'osobatywy' - 'iksatywy' community: route: 'terminologia' inclusive: enabled: true categories: ['nieheteronormatywność', 'transpłciowość', 'interpłciowość', 'feminizm', 'niepełnosprawność', 'rasa i narodowość', 'ubóstwo', 'zdrowie psychiczne'] route: 'inkluzywny' terminology: enabled: true published: true categories: - 'orientacja seksualna' - 'orientacja romantyczna' - 'orientacja tertiarna' - 'płeć' - 'ekspresja płciowa' - 'model relacji' - 'język' - 'pociąg' - 'polityka' - 'uprzedzenia' route: 'terminologia' names: enabled: true published: false route: 'imiona' legally: true count: true countSex: { M: 'mars', K: 'venus' } countOrdinal: { 1: 'pierwsze imię', 2: 'drugie imię' } namedays: true faq: enabled: true route: 'pytania' links: enabled: true split: true route: 'linki' blogRoute: 'blog' academicRoute: 'nauka' mediaRoute: 'media' blog: true zine: enabled: true route: 'zin' academic: - icon: 'comment-alt-edit' url: 'https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=317:byom-byo&catid=44&Itemid=208' headline: 'Opinia Rady Języka Polskiego o formach „byłom”, „byłoś”, itp.' quote: > Nigdzie nie występuje zastrzeżenie, że nie tworzy się form 1. i 2. osoby rodzaju nijakiego w czasie przeszłym. Tak więc z punktu widzenia gramatycznego formy byłom, byłoś, robiłom, robiłoś, widziałom, widziałoś itd. są poprawne, zgodne z systemem językowym. - icon: 'comment-alt-edit' url: 'https://pts-seksuologia.pl/sites/strona/83/stanowisko-pts-ws-sytuacji-spolecznej-zdrowotnej-i-prawnej-osob-transplciowych' headline: 'Stanowisko Polskiego Towarzystwa Seksuologicznego ws. sytuacji społecznej, zdrowotnej i prawnej osób transpłciowych' quote: > Na jakość życia osób transpłciowych silnie wpływa sposób, w jaki odnoszą się do nich inni. Ich doświadczenia w relacjach społecznych wyraźnie pokazują, jak ważne jest poszanowanie potrzeby każdego człowieka, by zwracano się do niego zgodnie z przeżywaną tożsamością, w tym tożsamością płciową. Dotyczy to między innymi przyjętej przez daną osobę formy imienia, form rodzajowych wypowiadanych wobec niej zdań, a także zwracania się do niej zwrotami typowymi wobec płci, w której psychologicznie funkcjonuje. \[…] Tożsamość płciowa – pojęcie to rozumiemy jako poczucie przynależności osoby do określonej płci, przeżywanie i identyfikowanie siebie jako kobiety, mężczyzny albo osoby innej płci. - icon: 'comment-alt-edit' url: 'http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.doi-10_2478_v10167-011-0010-y' headline: 'Wpływ Androcentrycznych i Inkluzywnych Płciowo Konstrukcji Językowych Na Skojarzenia z Płcią' extra: 'Katarzyna Bojarska; Instytut Psychologi, Uniwersytet Gdański' quote: > Analizowano płeć 491 postaci narysowanych pod wpływem instrukcji androcentrycznej i inkluzywnej. Męskie formy leksykalne były odbierane jako sugerujące płeć męską, podczas gdy język inkluzywny sprzyjał wyrównywaniu rozkładu skojarzeń z płcią. Płeć postaci zależała też od płci autorów rysunków. Dodatkowe źródło skojarzeń z płcią stanowiła kategoria społeczna, do której należała postać. Proporcja postaci kobiecych była zaniżona w stosunku do rozkładu oczekiwanego zarówno w warunkach instrukcji androcentrycznej (bardziej), jak i inkluzywnej (mniej). Wyniki zostały poddane interpretacji z perspektywy poznawczej. - icon: 'comment-alt-edit' lang: ['en'] url: 'https://anglica-journal.com/resources/html/article/details?id=207730' headline: 'Misgendered in Translation?: Genderqueerness in Polish Translations of English-language Television Series' extra: ' – Szymon Misiek; Uniwersytet Warszawski; ANGLICA. An International Journal of English Studies' quote: > In recent years, the English-speaking world observed growing awareness of the gender non-binary/genderqueer community. Among other things, this involved the issue of inclusive language, e.g. the singular they pronoun has been declared the word of the year by the American Dialect Society in 2015, and by Merriam-Webster in 2019. There is also growing media representation of characters using singular they in popular culture. This, however, poses a challenge to translators, as some languages – like Polish – are much more heavily gendered and lack an obvious equivalent of singular they. This article analyses Polish translations of three English-language television series featuring non-binary characters and discusses good practices one can employ when dealing with similar trans- lation challenges. - icon: 'comment-alt-edit' headline: 'Neutrativa im Polnischen. Theorie – Norm – Usus' extra: ' – Michał Dudas; Johannes Gutenberg Universität Mainz (Hausarbeit zur Erlangung des Akademischen Grades Master of Arts)' lang: ['de'] quote: > Äußerst positiv zu bewerten sind folgende Punkte. (a) Die Seite bietet eine optimale Auswahl an Informationen und guten Übersichten, wodurch sie auch für Laien sprachlich zugänglich ist. (b) Die Autorys (sowie andere, die zum Projekt beitragen) weisen m. E. ein erhöhtes Sprachbewusstsein auf (z. B. im Bereich der komplexen Morphonologie). (c) Die Sprachexperimente basieren u. a auf den Leistungen der Übersetzer*innen und die Modifikationen versuchen gleichzeitig, die poln. Flexion von der M–F-Binarität loszulösen, ohne das System zu sprengen. (d) Formularfelder laden die User*innen zur Kooperation ein. (e) Schließlich verwenden die Autorys auf der Seite konsequent die nichtbinären Formen. - icon: 'book' url: 'https://gufaculty360.georgetown.edu/s/contact/00336000014RaQuAAK/iwona-sadowska' lang: ['en'] headline: 'Polish: A Comprehensive Grammar – Iwona Sadowska; Georgetown University (to be published in 2022)' - icon: 'play-circle' url: 'https://www.youtube.com/watch?v=YOEB6Ixp048' headline: 'Nie-binarny język polski – seminarium naukowe (Queer UW)' - icon: 'play-circle' url: 'https://www.facebook.com/gdynaukajestkobieta/videos/193680249317891' headline: 'Tip-top. Krok w stronę feminatywów.' extra: 'Sybil (Gdy Nauka jest Kobietą UAM)' - icon: 'newspaper' url: 'https://ksiazki.wp.pl/w-tvp-wysmiewali-osoby-niebinarne-profesor-bralczyk-rozumie-dlaczego-6616979703601760a' headline: 'Opinia prof. Bralczyka nt. form neutralnych' quote: > Jeśli więc osoba niebinarna nie chce wyrażać się ani w rodzaju męskim, ani w rodzaju żeńskim, językoznawca proponuje jej, przynajmniej w liczbie pojedynczej, użycie rodzaju nijakiego. - Czy wprowadzać jakoś dodatkowy rodzaj gramatyczny? Uważam, że nie. Że to nie jest w języku potrzebne. Jeżeli razi kogoś określenie męskie czy żeńskie w liczbie pojedynczej, to może stosować neutrum - "ono". Co prawda my akurat traktujemy "to" jako często nieosobowe, ale przecież mamy rodzaj nijaki w odniesieniu do chłopięcia, czy dziewczęcia. Mówimy "to" dziecko, "to" dziewczę" i to jest rodzaj nijaki. Dlatego rodzaj nijaki może być teoretycznie zastosowany w odniesieniu do osób, które są niebinarne. - icon: 'presentation' url: 'https://przepisy.bn.org.pl/materialy-metodyczne/prezentacje' headline: 'Zastosowanie Deskryptorów Biblioteki Narodowej w katalogowaniu publikacji z zakresu językoznawstwa' extra: ' – Jan Kowalski; link do zaimki.pl w materiałach szkoleniowych Biblioteki Narodowej' - icon: 'book' url: 'https://www.nowewyrazy.pl/haslo/dukaizm.html' headline: 'Hasło „dukaizm”' extra: ' – Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego' quote: > środ. «forma gramatyczna służąca do opisu osób o nieokreślonej płci, inspirowana powieścią „Perfekcyjna niedoskonałość” Jacka Dukaja» - icon: 'comment-alt-edit' url: '/docs-local/Praca Magisterska Magdalena Daniec.pdf' headline: 'Czy w społeczeństwie dychotomicznym płciowo jest możliwość akceptacji niebinarności płciowej? Badania świadomości respondentów w kwestii projektowania pytań o płeć' extra: ' – Magdalena Maria Daniec; Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie (praca magisterska; stworzona przy udziale naszego kolektywu i opublikowana za zgodą autorki)' quote: > Przeprowadzone przeze mnie badania pokazały potencjalne początki przemian społecznych. Badani, którzy bez pomocy, na przykład w formie przykładowej kategoryzacji, w większości byli w stanie podzielić płeć w sposób niebinarny pokazują odchodzenie od dychotomicznego pojmowania płci. Jest to strategia przekraczania binarności, pozwalająca na wprowadzenie trzeciej kategorii płciowej lub w niektórych przypadkach rozdrobnienie kategorii płciowych. - icon: 'comment-alt-edit' url: 'https://journals.umcs.pl/et/article/view/11729' headline: 'Niebinarność płciowa w języku polskim. Badanie pilotażowe' extra: ' – Szymon Misiek; Uniwersytet Warszawski; Ethnolinguistics. Problems of Language and Culture' quote: > Niniejszy artykuł ma na celu zarysowanie zjawiska niebinarności płciowej i doświadczeń językowych osób niebinarnych posługujących się językiem polskim. W części pierwszej mowa o pojęciu niebinarności płciowej, w drugiej – omawiane są jego językowe aspekty, w trzeciej – prezentowane wyniki przeprowadzonego prez autora badania ankietowego wśród polskojęzycznych osób niebinarnych; w części czwartej następuje podsumowanie rozważań i wskazanie możliwych kierunków dalszych badań. - icon: 'comment-alt-edit' url: 'https://ispan.waw.pl/ireteslaw/handle/20.500.12528/1616' headline: 'Nijakość w języku i neutralność w literaturze jako sygnał odmienności kulturowej?' extra: 'Eliza Pieciul-Karmińska; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu' quote: > Tłumaczka musiała więc arbitralnie wyznaczać płeć (np. baśniowych zwierząt, takich jak: mysz, pies, kot czy ropucha), i często zdarzało się jej nadawać płeć żeńską zwierzętom, które były podległe, a męską – dominującym bohaterom, co związane było z jej założeniami wstępnymi dotyczącymi ról kulturowych. \[…] Niniejsza analiza przykładów literackich jest także osobistym rozliczeniem z własnym brakiem odwagi do eksperymentów formalnych. Skontrastowanie doniosłości niemieckiego neutrum i ułomności koniugacyjnej rodzaju nijakiego w polszczyźnie miało nie tylko uzmysłowić „niesymetryczność” przekładanych światów, lecz również dodać tłumaczom odwagi do twórczych działań na języku. Użycie końcówek fleksyjnych rodzaju nijakiego także w 1 i 2 osobie w tekstach literackich, zwłaszcza tych kierowanych do dzieci, pozwoli nie tylko zachować oryginalną funkcję stosowanych środków gramatycznych, lecz również otworzyć stereotypową, dychotomiczną perspektywę na wymiar szerszy – uniwersalny i „ogólnoludzki”. - icon: 'comment-alt-edit' url: 'https://ispan.waw.pl/ireteslaw/handle/20.500.12528/1612' headline: 'Kategorie gramatyczne a językowy obraz świata' extra: 'Anna Pajdzińska; UMCS' quote: > Uczona nie wyklucza jednak roli stosunków społecznych w kształtowaniu się kategorii męskoosobowości, uznając, że kategoria ta „może być traktowana jako świadectwo uprzywilejowanej pozycji mężczyzn w dawnej Polsce; zrównuje ona gramatycznie kobiety ze światem nie-osób: por. szafy, drzewa, psy, kobiety stały, ale mężczyźni stali” \[…] Różnice między językami zasadzają się przecież nie na tym, co można, a czego nie można w nich wyrazić, lecz na tym, co użytkownik musi, czego zaś nie musi przekazać. Dlatego też jest tak ważne, by w badaniach językowego obrazu świata w większym stopniu uwzględniać pojęcia zgramatykalizowane. Ukierunkowują one uwagę wspólnoty językowej na określone aspekty rzeczywistości, a za sprawą swego obligatoryjnego charakteru wpływają również na wierzenia i sztukę. links: - icon: 'globe-europe' url: 'https://pronoun.is/' lang: ['en'] headline: 'Pronoun.is' extra: '– anglojęzyczna inspiracja dla tej strony.' - icon: 'comment-alt-edit' url: 'https://avris.it/blog/genderneutralizacja-polszczyzny' headline: 'Genderneutralizacja polszczyzny?' extra: '– artykuł opisujący, dlaczego język neutralny płciowo jest ważny, i zbierający pomysły na stworzenie takiego.' quote: > Język, którego używamy, wpływa na to, jak myślimy. Ciężko nam zatem będzie traktować wszystkich równościowo, jeżeli nasza podświadomość będzie dzieliła wszystkich napotkanych ludzi na dwie kategorie. No i żeby jeszcze były tylko dwie kategorie… Niektórzy ludzie nie należą do żadnej z tych dwóch opcji (“and if that surprises you, you need to get out more” – Tom Scott). Dla nich język polski jest jeszcze mniej łaskawy niż dla kobiet. - icon: 'comment-alt-edit' url: 'https://avris.it/blog/czemu-każdy-powinien-mieć-zaimki-w-bio' headline: 'Czemu każda cis osoba sojusznicza powinna mieć zaimki w bio' - icon: 'comment-alt-edit' url: 'https://www.przemyslenia-maniaka.pl/2019/11/maniak-marudzi-27-niebinarne-tumaczenia.html' headline: 'Maniak marudzi #27: Niebinarne tłumaczenia' extra: '– artykuł pokazujący, że „nie da się przetłumaczyć they/them na polski” to tylko wymówka.' - icon: 'comment-alt-edit' url: 'https://opowiadania.org/wp-content/uploads/2020/09/opo16_gazeta_rd.pdf' headline: 'Ludzie z komputera, ludzie z internetu' extra: '– Michał Radomił Wiśniewski o „wojnie kulturowej” o zaimki, o naszym projekcie i o dukaizmach.' - icon: 'comment-alt-edit' url: 'http://wasowska.net/2020/09/rowni-wobec-jezyka-o-jezyku-neutralnym-plciowo/' headline: 'Równi wobec języka – o języku neutralnym płciowo' extra: '– artykuł Agnieszki Wąsowskiej' - icon: 'comment-alt-edit' url: 'https://hackmd.io/@tranzycja/Hybqz17uv' headline: 'Transpłciowa młodzież w polskiej szkole' quote: > Jeśli chcesz rozbudzić w uczniach zainteresowanie językiem polskim, spróbuj odejść choć na jedną lekcję od sztywnych reguł i z pomocą kategorii Literatura strony zaimki.pl porozmawiać o ewolucji języka i neutratywach. Może uczniowie spróbują wymyślić własne? - icon: 'play-circle' url: 'https://www.youtube.com/watch?v=BX8ld20YeUc' headline: 'Wideoesej „Mistycyzmu Popkulturowego”' extra: 'o tym, jak polscy tłumacze (nie) radzą sobie z formami gramatycznymi w przypadku postaci niebinarnych' - icon: 'gamepad-alt' url: 'https://twitter.com/neutratywy/status/1329918251560787968' headline: 'Gra „Bugsnax”' extra: 'w której występuje postać niebinarna używająca {/onu=dukazimów}.' - icon: 'microphone-stand' url: 'https://6kolorowgier.pl/od-poczatku-wiedzialam-ze-nie-chce-przepuszczac-flooftyenu-przez-magiel-ciswashingu-wywiad-z-ola-lubinska-tlumaczka-pierwszej-gry-wideo-z-dukaizmami/' headline: '„Od początku wiedziałam, że nie chcę przepuszczać Floofty’enu przez magiel ciswashingu” – wywiad z Olą Lubińską, tłumaczką pierwszej gry wideo z dukaizmami' extra: '– 6 kolorów gier wideo' quote: > Od początku wiedziałam, że nie chcę przepuszczać Floofty’enu przez magiel ciswashingu. To jednak łatwiej było stwierdzić w teorii, niż zastosować w praktyce, bo tak naprawdę nie miałam w tamtym czasie pojęcia, czy polszczyzna dysponuje już jakimiś formami niebinarnymi, a jeśli tak, to jak się ich używa. Z pomocą przyszła mi nieoceniona strona Zaimki.pl i jej ekipa, która cierpliwie odpowiadała na wszystkie moje pytania. Gdy już znalazłam rzetelne źródło i miałam z kim o tym pogadać, to okazało się, że możliwości jest całe mnóstwo. - icon: 'info-circle' url: 'https://docs.google.com/document/d/1xkX0LE1EiwGqRyVFsMImmY2XnsO7f8jFUjUbUC77r6Y/edit' headline: 'Poradnik, jak urzędowo zmienić imię w Polsce' - icon: 'newspaper' url: 'https://wyborcza.pl/7,75410,26361697,prof-klosinska-dzban-to-slowo-nacechowane-pejoratywnie.html?disableRedirects=true' headline: 'Prof. Katarzyna Kłosińska o neutralnych płciowo imionach' quote: > Od kilku lat coraz częściej dostajemy z urzędu stanu cywilnego prośby o opiniowanie imion neutralnych płciowo. Najczęściej chodzi o nastolatki, których płeć biologiczna jest inna niż psychiczna, są w trakcie procedury korekty płci lub nie identyfikują się ani jako kobieta, ani mężczyzna. Chcą zmienić imię na takie, które nie będzie się kończyło ani na „a”, jak w polszczyźnie imiona kobiece, ani na spółgłoskę, przypisaną imionom męskim. Choć polska tradycja nie zna takich imion, to opiniujemy je pozytywnie, bo w zderzeniu dwóch wartości: dobrostanu człowieka wynikającego z jego problemów z tożsamością i tradycji językowej, należy uznać tę pierwszą za wyższą. - icon: 'book' url: 'https://www.interakcja.org.pl/slownictwo/' headline: 'Fundacja Interakcja o słownictwie dotyczącym interpłciowości' - icon: 'play-circle' url: 'https://www.youtube.com/watch?v=UvRdZKk3RLM' headline: 'Czy język polski jest seksistowski?' extra: ' – Mateusz Adamczyk o asymetrii rodzajowo-płciowej, androcentryzmie językowym, inkluzywności, i o tym, czemu „osoba” jest bardziej włączająca niż „człowiek”.' - icon: 'play-circle' url: 'https://www.youtube.com/watch?v=hCQhZI3Llts' headline: 'Feminatywy? Tak, ale...' extra: ' – Mateusz Adamczyk; pod koniec jest też o potrzebie reprezentacji niebinarności w języku' quote: > Jak pokazują współczesne badania, formy generyczne silniej kojarzą nam się z mężczyznami niż z kobietami, i dlatego nie ma tutaj tej symetrii, ani w języku, ani poza nim. Dlatego właśnie tworzenie i używanie feminatywów jest ważne, społecznie potrzebne, na co zresztą zwraca uwagę także Rada Języka Polskiego. - icon: 'sticky-note' url: 'https://www.consilium.europa.eu/media/35436/pl_brochure-inclusive-communication-in-the-gsc.pdf' headline: 'Inkluzywna komunikacja w Sekretariacie Generalnym Rady' extra: ' – broszura Rady Unii Europejskiej' quote: > Komunikacja to narzędzie o wielkiej mocy: kształtuje postawy, wyobrażenia i zachowania; odzwierciedla świat, w którym chcielibyśmy żyć i pracować. Słowa i obrazy są więc ważne: jeśli nie będziemy świadomi schematów myślowych, które sprawiają, że wybieramy daną formę językową lub daną ilustrację, możemy komunikacją dyskryminować. Język się zmienia – słowa ewoluują, a wraz z nimi powinien ewoluować sposób, w jaki się nimi posługujemy. Język wrażliwy na płeć lub neutralny płciowo oraz wolny od uprzedzeń pozwala odchodzić od niedzisiejszych wyobrażeń o mężczyznach, kobietach, osobach z niepełnosprawnościami czy innych grupach społecznych. Dokument ten ma być zbiorem wskazówek, jak używać słów i ilustracji. Zawiera przykłady z języka polskiego istotne z punktu widzenia Sekretariatu Generalnego Rady jako miejsca pracy. - icon: 'books' url: 'https://www.transfuzja.org/publikacje' headline: 'Publikacje fundacji Trans-Fuzja' - icon: 'play-circle' url: 'https://youtu.be/LPfoDrgpYQo?t=423' headline: 'O opiniodawczo-doradczej roli Rady Języka Polskiego' extra: ' – jej przewodnicząca, dr hab. Katarzyna Kłosińska' quote: > Rada Języka Polskiego jest instytucją opiniodawczo-doradczą w zakresie używania języka polskiego, a więc właśnie opiniuje, doradza, konsultuje, wydaje ekspertyzy, opinie, ale wydaje nakazów ani zakazów. - icon: 'atlas' url: 'https://tranzycja.pl/' headline: 'Tranzycja.pl' extra: ' – Repozytorium wiedzy o transpłciowości i tranzycji' - icon: 'book' url: 'https://jakmowicolgbt.pl' headline: 'Poradnik „Jak pisać i mówić o osobach LGBT+”' - icon: 'sticky-note' url: 'http://www.todziala.org' headline: 'Kampania: To działa!' - icon: 'book' url: 'https://pl.m.wikisource.org/wiki/Brzydkie_kacz%C4%85tko_(Mirandola)' headline: 'Brzydkie Kaczątko, Hans Christian Andersen' extra: ' – przykład opowiadania pomagającego osłuchać się z użyciem rodzaju nijakiego/neutralnego w normatywnym kontekście' quote: > — O, dzięki Bogu, że jestem takie brzydkie! — zawołało kaczątko. — Pies mnie nawet tknąć nie chciał. I zamknąwszy oczy, leżało cichutko, przytulone do trzciny, pośród huku wystrzałów, duszącego dymu i świszczącego śrutu, który śmierć roznosił. Późno uciszyło się na krwawym stawie, lecz wystraszone kaczątko jeszcze przez kilka godzin nie śmiało ruszyć się z miejsca. Na koniec cisza je uspokoiła, podniosło głowę, otworzyło oczy, a nie widząc nikogo, zaczęło uciekać, ile mu sił starczyło, dalej, dalej, dalej! mediaGuests: - icon: 'newspaper' url: 'https://queer.pl/artykul/204685/zaimkipl-strona-jezyk-polski-niebinarnosc' headline: 'Zaimki.pl: powstała strona ułatwiająca dostosowanie języka polskiego osobom niebinarnym. Rozmawialiśmy z jej twórcą i twórczynium – Queer.pl' - icon: 'radio' url: 'https://pod.co/haloradio/joanna-frejus-2020-08-23-17-00' headline: 'Osoby redaktorskie Słownika Neutratywów u Joanny Frejus w Halo.Radio' - icon: 'play-circle' url: 'https://www.facebook.com/watch/?v=3605197302863422' headline: 'Niebinarność i język – rozmowa z twórczami strony zaimki.pl w Queerowy Maj' - icon: 'play-circle' url: 'https://www.youtube.com/watch?v=wpxlmYBZywM' headline: 'Jestem osobą niebinarną – rozmowa z Sybilem w Starej Piekarni' extra: '– o Słowniku Neutratywów i zaimki.pl od 6:20' - icon: 'play-circle' url: 'https://www.youtube.com/watch?v=HOQazoVKf3c' headline: 'Sybil u Wojtka Szota w audycji Godzina bez fikcji (Reset Obywatelski)' quote: > Są różne problemy, jedne są bardziej podstawowe, inne mniej, ale wszystkie możemy rozwiązywać jednocześnie. Bo to nie jest tak, że w momencie, w którym rozwiązujemy te bardziej poważne problemy, u kogoś nie znajdzie się siła by rozwiązać te mniejsze. Są osoby, które nie są w stanie rozwiązać tych dużych problemów, ale są w stanie rozwiązać te mniejsze. - icon: 'play-circle' url: 'https://www.youtube.com/watch?v=OKI_7pbziLM' headline: 'Czy TERF to slur? – rozmowa z Tess w podcaście Pok0chawszy mówi' extra: '– o Słowniku Neutratywów i zaimki.pl od 1:20:00' quote: > Pomysł był dość prosty, analogiczny do feminatywów, że skoro feminatywy wkluczają kobiety do obecności w języku, to tak samo powinno się wkluczać osoby niebinarne, które w tym momencie w języku polskim reprezentacji nie mają. Inicjatywą Słownika Neutratywów Rady Języka Neutralnego na ten rok jest walka o to, żeby mówić „rodzaj neutralny” zamiast „rodzaj nijaki”, ponieważ „nijaki” jest formą obelgi, obrazy, jak coś jest nijakiego, to krytykujemy. A przecież rodzaju nijakiego jest np. słowo „dziecko”, a nie chcemy obrażać dzieci. - lang: ['es'] icon: 'play-circle' url: 'https://open.spotify.com/episode/286zTXBHA0ChWNaWSwgFa0' headline: 'El lenguaje inclusivo de lxs polacxs – Ausir i Dante w hiszpańskojęzycznym podcaście Proyecto Polonia' - icon: 'play-circle' url: 'https://www.facebook.com/lobby.lgbtq/videos/117221526885267' headline: 'Konferencja prasowa Lobby LGBTQ ws. transfobii w Gazecie Wyborczej' extra: '– przemówienie Archiego' quote: > Każdego dnia walczymy o widoczność osób będących pod parasolem transpłciowości przez tworzenie bezpiecznej i komfortowej przestrzeni językowej, dokładamy wszelkich starań, by rodzaj neutralny nie był rodzajem infantylnym, by zaimki inne niż ona i on przestały brzmieć dziwnie. Robimy to wszystko po to, by żadna osoba nie czuła się i nie była osobą wykluczoną, dlatego właśnie popieramy i podpisałośmy list otwarty do Gazety Wyborczej. - icon: 'play-circle' url: 'https://www.facebook.com/330540866965366/videos/977896432960282' headline: 'Osoby, łosie i dukaty – wstęp do neutralnej płciowo i niebinarnej polszczyzny' extra: '– wykład Sybila, Nowa Siła Kuratorska' - icon: 'play-circle' url: 'https://fakty.tvn24.pl/fakty-po-poludniu,96/demi-lovato-mowi-ze-jest-osoba-niebinarna,1061387.html' headline: 'Demi Lovato ogłasza, że jest osobą niebinarną' extra: '– Sybil w TVN24' - icon: 'play-circle' url: 'https://www.facebook.com/teczuj/videos/2996967110625524' headline: 'Panel ekspercki: język neutralny | język osób niebinarnych' extra: 'Archie i Andrea, Tęczuj' - icon: 'play-circle' url: 'https://www.facebook.com/SCORP.IFMSA.Poland/posts/2952524161684978' headline: 'Webinar „O co chodzi z tymi zaimkami?”' extra: 'Sybil i Andrea, Międzynarodowe Stowarzyszenie Studentów Medycyny IFMSA-Poland' - icon: 'play-circle' url: 'https://www.facebook.com/gdynaukajestkobieta/videos/193680249317891' headline: 'Tip-top. Krok w stronę feminatywów.' extra: 'Sybil, Gdy Nauka jest Kobietą UAM' - icon: 'play-circle' url: 'https://spoti.fi/3DsrA0J' headline: 'Język niebinarny dla początkujących' extra: ' – Archie w podcaście Dobrze zrozumieć w ramach kampanii {http://www.todziala.org=To działa!}' - icon: 'play-circle' url: 'https://www.facebook.com/kulturarownosci/videos/6496303737054192/' headline: 'Nauczyłoś się? Podstawy języka neutralnego' extra: ' – wykład Sybila na Festiwalu Równych Praw 2021, Kultura Równości' - icon: 'newspaper' url: 'https://www.newsweek.pl/polska/spoleczenstwo/zaimki-osobowe-uzywane-wobec-osob-transplciowych-cisplciowych-niebinarnych-neutratywy/fs5cdl5' headline: 'Wkurzająca maniera czy początek rewolucji? O co chodzi z zaimkami neutralnymi płciowo' extra: ' – Newsweek' quote: > NEWSWEEK: To początek rewolucji w języku?
KAFKA: Formy neutralne nie są nowe, a po prostu nie są bardzo powszechne w języku polskim. I to mamy nadzieję zmienić. Co prawda wymaga to trochę pracy, czasu i przede wszystkim chęci, ale nie jest tak straszne jakby mogło się wydawać.
ADNREA: Tak. „Rewolucja” nie musi być strasznym słowem. Chcemy zmienić świat na choć odrobinę lepszy, przyjaźniejszy, inkluzywniejszy. - icon: 'newspaper' url: 'https://queer.pl/artykul/206004/miedzynarodowy-dzien-zaimkow-rozmowa-z-rada-jezyka-neutralnego-prowadzaca-strone-zaimkipl' headline: 'Międzynarodowy Dzień Zaimków: rozmowa z Radą Języka Neutralnego, prowadzącą stronę zaimki.pl' extra: ' – Queer.pl' quote: > Queer.pl: Czy Waszym zdaniem jest szansa, aby język polski dostosował się w bliższej lub dalszej przyszłości do języka niebinarnego? Chociażby w języku angielskim kwestia ta jest o wiele łatwiejsza z uwagi na bezpłciowe formy czasowników.
\[…]
Archie: Zdaje się być to możliwe. Nie poświęcałobyśmy na ten projekt tyle czasu i energii, gdybyśmy nie wierzyły w jego powodzenie. Grupa osób, które korzystają ze strony zaimki.pl jest na tyle duża, że jesteśmy w stanie stwierdzić, jak wielkie jest zapotrzebowanie na niebinarną polszczyznę i przestrzeń do wyrażania siebie. Tak jak już wcześniej wspomniałośmy, język to żywy twór, zmienia się, a my pomagamy to ustrukturyzować. - icon: 'newspaper' url: 'https://6kolorowgier.pl/o-jenu-dukaizmy-w-tlumaczeniu/' headline: 'O jenu! Dukaizmy w tłumaczeniu!' extra: '– 6 kolorów gier wideo' quote: > A co dalej? W którą stronę ten cały proces pójdzie? Pozostaje nam obserwować i szanować to, jeżeli prawdziwa osoba bardziej odnajduje się w dukatywach, iksatywach, neutratywach, osobatywach, liczbie mnogiej czy w dowolnych innych formach. Możemy tylko próbować zebrać i ustrukturyzować pojawiające się propozycje, aż w końcu z tej “pierwotnej zupy” powstanie nowy uzus. - icon: 'play-circle' url: 'https://www.facebook.com/PalacPotockichKrakow/videos/332716851726383' headline: 'W(y)kluczenia: Wszystkie się zmieścimy. Rozmowa o inkluzywnej polszczyźnie' extra: ' – Sybil Grzybowskie wraz z Pawłem Cywińskim, Kamilem Kopacewiczem i Olą Migalską, Pałac Potockich' quote: > Ja też może od razu jeszcze dodam tak ad vocem do tych emoji, czy też do tego tworzenia konstruktów, z perspektywy osoby należącej do jednej ze stygmatyzowanych mniejszości, że to \[bardzo istotne], jakiego języka użyjemy, patrząc na ten ładunek emocjonalny czy te konstrukty, jakie tworzą się w głowach osób odbierających. Język może realnie zagrażać lub też ratować życie, po prostu. mediaMentions: - icon: 'newspaper' url: 'https://queer.pl/artykul/205052/niebinarne-postaci-w-uniwersum-gwiezdnych-wojen-jak-unika-sie-neutratywow-w-polskim-tlumaczeniu' headline: 'Niebinarne postaci w uniwersum "Gwiezdnych wojen". Jak unika się neutratywów w polskim tłumaczeniu? – Queer.pl na podstawie naszego artykułu' - icon: 'newspaper' url: 'https://vibez.pl/wydarzenia/osoby-transplciowe-kim-sa-i-jak-sie-do-nich-zwracac-oto-krotki-poradnik-6577363618974496a' headline: 'Osoby transpłciowe - kim są i jak się do nich zwracać? Oto krótki poradnik – Vibez.pl' quote: > Pomocne mogą się też okazać neutratywy, czyli słowa i zwroty, które nie są nacechowane płciowo. Niestety nasz język jest ubogi w formy niebinarne, takie jak choćby angielskie zaimki they/them, dlatego tworzenie takich słów jest naprawdę potrzebne. Z pomocą przychodzi jedna z nowych inicjatyw, czyli Słownik Neutratywów Języka Polskiego. Na ich stronie znajdziecie formy neutratywnych zaimków, słów, a także przykłady ich użycia np. w tekstach kultury. Odwiedźcie też ich profil na Instagramie. Tłumaczą tam chociażby to, dlaczego zwrot transseksualistka nie jest najlepszy i dlaczego powinno się mówić o korekcie płci, a nie "zmianie płci". - icon: 'newspaper' url: 'https://wyborcza.pl/duzyformat/7,127290,26594089,od-pewnego-czasu-gdy-prowadze-jakies-spotkanie-zwracam-sie.html' headline: 'Od pewnego czasu, gdy prowadzę jakieś spotkanie, zwracam się do zebranych per „panie, panowie i osoby niebinarne” – Wojciech Orliński w dodatku do Gazety Wyborczej Duży Format' quote: > Wprawdzie już nie prowadzę słowniczka neologizmów, dalej się jednak uważnie przyglądam przemianom języka. Za najciekawsze słowo roku 2020 uważam "neutratyw". - icon: 'play-circle' url: 'https://rss.com/podcasts/bezwstydny/75056/' headline: 'Niebinarność, neutratywy i prawa człowieka – Rozmowa z W. Dynarskim (Bezwstydne Podcast)' extra: '– o zaimki.pl i neutratywach w okolicach 13:40' - icon: 'play-circle' url: 'https://www.youtube.com/watch?v=aOyaeI30uKA' headline: 'Inkluzywny język – Rozmowa z Kahą z Inkluzywnej Mowy (podcast SZAJN na głos)' extra: '– o zaimki.pl i neutratywach w okolicach 11:11' - icon: 'book' url: 'https://sjp.pwn.pl/mlodziezowe-slowo-roku/haslo/130-tysiecy-zgloszen-w-plebiscycie-Mlodziezowe-Slowo-Roku-2020-Komentarz-Anny-Ewy-Wileczek-po-miesiacu;6952033.html' headline: '130 tysięcy zgłoszeń w plebiscycie Młodzieżowe Słowo Roku 2020! Komentarz Anny Ewy Wileczek – po miesiącu' extra: ' – PWN notujące pojawienie się form neutratywnych' quote: > \[Młodzież] Dokonuje jednoznacznej identyfikacji osób – od neutralnych: typiarz/typiara/, ziomal/ziomówa oraz „neutratywnie” motywowanego ziomczę – po nacechowane pozytywnie formy typu: hotówa ‘atrakcyjna osoba najczęściej płci męskiej’ lub chad ‘niezwykle przystojny chłopak, obiekt powszechnej adoracji’, a także przykłady negatywnych waloryzacji. - icon: 'newspaper' url: 'https://przekroj.pl/kultura/od-zjarania-swiata-rozmowa-z-marcelim-szpakiem-maciej-stroinski' headline: 'Od zjarania świata – Rozmowa z Marcelim Szpakiem w Przekroju' quote: > Drugi ogromny poligon neopolszczyzny to wszelkiej maści queerowe i gender-benderowe fora, grupy i strony, \[…] tam wykuwa się całkowicie nowa forma języka, dostosowana do opisywania zjawisk dotychczas po polsku nieopisanych lub opisywanych na głębokich zapożyczeniach z angielszczyzny \[…] Totalnie kibicuję tym dzieciakom, bo nie walczą z językiem dla popisów formalnych, dogłaskania własnego ego czy czystej radości trollingu (choć są wśród nich też trolle wybitne), tylko potrzebna im taka polszczyzna, w której mogą opisać siebie we własnych kategoriach, a nie tych, które narzuca „normatywna” większość. Cieszy mnie, że te środowiska się coraz lepiej organizują, podejmują coraz szerzej zakrojone inicjatywy, jak choćby „Słownik Neutratywów Języka Polskiego” na fejsie, i wydaje mi się to jednym z najciekawszych frontów walki o komunikacyjną przejrzystość polszczyzny w tym stuleciu, o to, by język obejmował i wyrażał wszystkich, a nie tylko absolwentów kultury patriarchatu. - icon: 'newspaper' url: 'https://babaodpolskiego.pl/2021/01/17/neutratywy/' headline: 'Neutratywy – blog Baba od polskiego' quote: > W spektrum możliwości neutralnego języka możecie odnaleźć się na stronie zaimki.pl (to także portal dla wszystkich, którzy w języku szukają przestrzeni dla siebie). Osoby niebinarne nie mają z jego użyciem problemów, to wpis dla osób cispłciowych, które – nie oszukujmy się – nawet przy wielkiej empatii nie poczują tego samego dyskomfortu, co osoby niebinarne. - icon: 'newspaper' url: 'https://queer.pl/news/205242/niebinarny-spis-powszechny-dolacz-do-badania-nad-niebinarnoscia-w-jezyku-polskim' headline: 'Niebinarny spis powszechny - dołącz do badania nad niebinarnością w języku polskim – Queer.pl' - icon: 'newspaper' url: 'https://gazetalubuska.pl/on-ona-onu-trzy-plcie-to-tylko-metafora-czy-osoba-lgbt-czuje-sie-w-gorzowie-bezpiecznie/ar/c15-15436719?fbclid=IwAR1NuRd7YQXFXMdz7UilI7Rsj0NSyzqQap6D_5dIPk_iE4S1a86jthhyMGE' headline: 'On, ona, onu. „Trzy płcie to tylko metafora”. Czy osoba LGBT czuje się w Gorzowie bezpiecznie? – Gazeta Lubelska' - icon: 'tv' url: 'https://youtu.be/p6hSUwqZ7v0?t=410' headline: 'Lewica na froncie walki z językiem polskim' extra: ' – prześmiewczy (ale, o ironio, edukacyjny i robiący nam zasięgi) materiał o zaimki.pl w rządowej reżimówce #Jedziemy w TVP Info' quote: > Tym razem lewica połączyła siły, aby stworzyć nowy język polski. Jeżeli włożyli Państwo dużo pracy jako dzieci w celu nauczenia się na przykład poprawnego używania zaimków i końcówek, to niestety muszą Państwo zacząć uczyć się tego od nowa. Pomocna ma być w tym strona zaimki.pl. (…) Z pewnością za chwilę będzie to obowiązkowe w szkołach, nasze dzieci będą miały łatwiej, o ile przed tym szaleństwem ich nie uchronimy. (…) Tego jest bardzo dużo, można sobie poczytać. Oczywiście zachęcam do odwiedzin na stronie internetowej zaimki.pl; można tam poćwiczyć język polski w jego przyszłej, nowej odsłonie. response: > Nasza reakcja: {https://twitter.com/neutratywy/status/1370484817859596291=Tweet} - icon: 'newspaper' url: 'https://ksiazki.wp.pl/w-tvp-wysmiewali-osoby-niebinarne-profesor-bralczyk-rozumie-dlaczego-6616979703601760a' headline: 'W TVP wyśmiewali osoby niebinarne. Bralczyk komentuje' extra: ' – WP.pl' quote: > Jeśli więc osoba niebinarna nie chce wyrażać się ani w rodzaju męskim, ani w rodzaju żeńskim, językoznawca proponuje jej, przynajmniej w liczbie pojedynczej, użycie rodzaju nijakiego. - Czy wprowadzać jakoś dodatkowy rodzaj gramatyczny? Uważam, że nie. Że to nie jest w języku potrzebne. Jeżeli razi kogoś określenie męskie czy żeńskie w liczbie pojedynczej, to może stosować neutrum - "ono". Co prawda my akurat traktujemy "to" jako często nieosobowe, ale przecież mamy rodzaj nijaki w odniesieniu do chłopięcia, czy dziewczęcia. Mówimy "to" dziecko, "to" dziewczę" i to jest rodzaj nijaki. Dlatego rodzaj nijaki może być teoretycznie zastosowany w odniesieniu do osób, które są niebinarne. - icon: 'newspaper' url: 'https://oko.press/mlodzi-coraz-czesciej-identyfikuja-sie-jako-lgbt-to-rewolucja-z-szacunku-i-empatii/' headline: 'Młodzi coraz częściej identyfikują się jako LGBT+. To rewolucja z szacunku i empatii' extra: ' – OKO.press' quote: > „W tym sensie queer jest dla mnie przede wszystkim kulturą życzliwości.” A pierwszą jej praktykę stanowi pytanie o czyjeś zaimki \[link do zaimki.pl]. To mały, ale wyraźny sygnał, że nie chcę powodować czyjegoś cierpienia, nawet jeśli nie wszystko, co o sobie mówi, jest dla mnie zrozumiałe. - icon: 'newspaper' url: 'https://wpolityce.pl/polityka/543316-feminatywy-sa-juz-passe-problemem-lewicy-sa-neutratywy' headline: '"Tęsknię za jenu śmiechem", czyli o zmaganiach lewicowej rewolucji z gramatyką postpłciową' extra: ' – wPolityce.pl' quote: > Nie wie już czy się śmiać czy płakać. Obawiam się, że to lewicowe szaleństwo nie ma końca lub gdzieś tam przy granicach absurdu będzie musiała czyhać policja myśli, bo inaczej nie da się nad tym zapanować. response: > Nasza odpowiedź: {/blog/czytanie-ze-zrozumieniem=Czytanie ze zrozumieniem} - icon: 'newspaper' url: 'https://www.plotek.pl/plotek/7,154063,27103090,demi-lovato-oglasza-jestem-osoba-niebinarna.html' headline: 'Demi Lovato robi coming out na Instagramie: Identyfikuję się jako osoba niebinarna' extra: ' – Plotek.pl' quote: > Demi używa zaimków "they/them", które na polski w kontekście osób niebinarnych możemy tłumaczyć różnorako - nie mamy wypracowanego jednego, konkretnego uzusu. Za stowarzyszeniem Miłość Nie Wyklucza polecamy przejrzenie strony zaimki.pl i jej propozycje tłumaczeń m.in. zaimków i rzeczowników nacechowanych płciowo. - icon: 'newspaper' url: 'https://kultura.gazeta.pl/kultura/7,127222,27108402,nowa-samantha-w-seksie-w-wielkim-miescie-do-ekipy-dolacza.html' headline: 'Nowa Samantha w "Seksie w wielkim mieście"? Do ekipy dołącza niebinarna postać' extra: ' – Gazeta.pl Kultura' quote: > W języku polskim w kontekście osób niebinarnych nie mamy wypracowanego jednego, konkretnego uzusu. Jedną z możliwości jest stosowanie znaku zastępującego, np. "pisałxm" lub "pisał_m". Często używa się też rodzaju neutralnego ("pisałom", "ono pisało") lub form męskich i żeńskich na zmianę. Więcej o zaimkach niebinarnych możesz przeczytać na zaimki.pl. - icon: 'play-circle' url: 'https://www.youtube.com/watch?v=V-uZqrT8ovw' headline: 'Jak mówić, by nie wykluczać.' extra: ' – Mówiąc Inaczej' - icon: 'newspaper' url: 'https://vibez.pl/wydarzenia/dlaczego-demi-lovato-jest-piosenkarko-czyli-jak-mowic-o-osobach-niebinarnych-6641697426492384a' headline: 'Dlaczego Demi Lovato jest piosenkarko? Czyli jak mówić o osobach niebinarnych' extra: ' – Vibez' quote: > Im częściej będzie się to działo, tym łatwiej oswoimy się z „piekarko”, „lekarcze” i „hedoniszcze”. Czy dla mnie te słowa wciąż brzmią inaczej i trochę dziwne? Tak. Ale cieszę się, że istnieje narzędzie, które pozwala mi je poznawać i ich używać, dzięki czemu nie ranię osób, dla których są one ważne. - icon: 'book' url: 'https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4971035/gender-queer-autobiografia' headline: 'Gender Queer. Autobiografia – Maia Kobabe' extra: ' – przedmowa do wydania polskiego autorstwa Karoliny Fedyk' quote: > To tylko niektóre z możliwości – więcej można znaleźć na stronie zaimki.pl oraz w Słowniku Neutratywów Języka Polskiego. A form stosowanych przez polskie osoby niebinarne i transpłciowe jest zapewne jeszcze więcej i z każdym dniem powstają nowe. - icon: 'newspaper' url: 'https://zycie.hellozdrowie.pl/casey-legler-wiedzieli-jak-ubierac-dziewczyny-nie-spodziewali-sie-mnie/' headline: 'Casey Legler: Wiedzieli, jak ubierać dziewczyny – nie spodziewali się mnie. Ubrali mnie w męskie ciuchy, bo takie na mnie pasowały' extra: ' – Hello Zdrowie' quote: > Spróbowałyśmy, korzystając z dostępnych źródeł (m.in. Zaimki.pl – serwis zajmujący się popularyzowaniem języka neutralnego płciowo), skonstruować ten materiał w oparciu o rodzaj neutralny i neutratywy (ono, „zrobiłom”, „poszłoś”…). Mamy świadomość, że nie wszystkich to rozwiązanie usatysfakcjonuje. Wierzymy jednak, że w ten sposób dokładamy swój głos w dyskusji o tym, że niebinarność nie tylko może, ale powinna manifestować się w języku. - icon: 'newspaper' url: 'https://krytykapolityczna.pl/kraj/januszewska-adamczyk-jezyk-feminatyw/' headline: 'Niedasizm językowy nie istnieje' extra: ' – Mateusz Adamczyk, Krytyka Polityczna' quote: > Wiedzę na ten temat najlepiej czerpać od samych osób niebinarnych, bo przecież one najlepiej wiedzą, jak chcą, by o nich mówiono. „Nic o nas bez nas” – to hasło powinno być nadrzędną zasadą wypracowywania wszelkich strategii komunikacyjnych. Dziś to naprawdę łatwe, bo mamy internet. Doskonałym źródłem wiedzy jest np. strona zaimki.pl. Znajdziemy tam mnóstwo przykładów z komentarzami osób niebinarnych. Jeśli jednak pytasz mnie o konkretne przykłady, to możemy się wspomóc rodzajem nijakim, który zalecałbym jednak nazywać neutralnym. - icon: 'newspaper' url: 'https://formy.xyz/krotka-forma/jak-wspierac-neutralny-genderowo-proces-projektowy/' headline: 'Jak wspierać neutralny genderowo proces projektowy?' extra: ' – formy.xyz' quote: > Mów do osób! Zamiast męskoosobowych rzeczowników stosuj zwrot „osoby”. To dobrze brzmiące, coraz bardziej popularne niebinarne rozwiązanie. Na portalu zaimki.pl znajdziesz wiele innych podpowiedzi. (…) Wracaj do poradnika Zaimki.pl. Ucz się. Stosuj zasady, które osoby LGBTQ+ uznają za przyjazne. - icon: 'newspaper' url: 'https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/2122947,1,konfrontacja-jezyka-z-plcia.read' headline: 'Konfrontacja języka z płcią' extra: ' – Bartek Chaciński, Polityka' quote: > To ledwie drobny ślad szerokiej gamy problemów plastycznej i rozbudowanej polszczyzny w konfrontacji z językiem neutralnym, kilka miesięcy temu wyszydzanym na antenie TVP przez Michała Rachonia, który na zmianę krztusząc się ze śmiechu i strasząc nowomową, odczytywał na antenie przykłady ze strony Zaimki.pl. Jedynego tak obszernego słownika neutratywów, czyli – analogicznie do znanych nam feminatywów i maskulatywów – wyrazów neutralnych płciowo. Słownik ten prowadzi filologiczny kolektyw Rada Języka Neutralnego, a korzystają z niego choćby tłumacze w poszukiwaniu wskazań i przykładów. Bo te potrzebne są coraz częściej, tak samo jak przez lata terminologia związana z nowymi technologiami, światem korporacji czy reklamy. Świat się zmienia, przynajmniej poza TVP. - icon: 'newspaper' url: 'https://krytykapolityczna.pl/kultura/czytaj-dalej/kinga-dunin-czyta/maia-kobabe-gender-queer-jezyk-zaimki/' headline: 'Mów do mnie, jak ci wygodnie. Nie sprowadzajmy problemów osób niebinarnych do zaimków' extra: ' – Kinga Dunin, Krytyka Polityczna' quote: > Polski tłumacz zastępuje je tzw. dukaizmami, także niestworzonym z myślą o osobach niebinarnych pomysłem Jacka Dukaja pochodzącym z powieści Perfekcyjna niedoskonałość. Czyli onu/jenu. To tylko jedna z możliwości \[link do zaimki.pl]. response: > Nasza polemika: {/blog/mów-jak-mi-wygodnie=Mów do mnie, jak MI wygodnie} - icon: 'newspaper' url: 'https://vibez.pl/wydarzenia/jak-pisac-o-osobach-niebinarnych-ja-juz-naprawde-nie-wiem-kto-ma-racje-czyli-dramy-z-zaimkami-6661197309622944a' headline: 'Jak pisać o osobach niebinarnych? Ja już naprawdę nie wiem, kto ma rację, czyli dramy z zaimkami' extra: ' – Vibez.pl' quote: > Wiecie, chciałabym np. kiedyś porozmawiać z osobą niebinarną, ale wciąż czuje, że za mało wiem, że powiem coś złego czy głupiego, jakoś ją urażę, a po takich komunikatach nie jestem pewna, czy kiedykolwiek się na to zdobędę. Fajnie by było gdyby te osoby też otworzyły się na naszą niewiedzę i pozwoliły nam popełniać błędy. W końcu nie piszemy o tym wszystkim, bo chcemy dla nich źle. Wręcz przeciwnie. response: > Nasza odpowiedź: {https://twitter.com/neutratywy/status/1416760234673115140=Wątek na Twitterze} - icon: 'newspaper' url: 'https://www.glamour.pl/artykul/emma-corrin-jest-osoba-niebinarna-gwiazda-the-crown-oglasza-ruszam-w-nowa-podroz-210707095140' headline: 'Emma Corrin jest osobą niebinarną. Gwiazda „The Crown” ogłasza: „ruszam w podróż w dobrą stronę”' extra: ' – Glamour.pl' quote: > W naszym kraju osoby niebinarne stosują wymiennie bez hierarchizowania i niezależnie od płci przypisanej im przy urodzeniu zaimki męskie i żeńskie lub właśnie te neutralne płciowo (neutratywy). Zatem możemy powiedzieć/napisać: Emma Corrin zmianiła swoje zaimki. Albo: Emma Corrin zmieniło zaimki. Więcej na ten temat znajdziecie na świetnym koncie na Instagramie @neutratywy - icon: 'newspaper' url: 'https://feminoteka.pl/sztuka-wiele-normalizuje-rozmowa-z-katarzyna-pannan-witerscheim/' headline: 'Sztuka wiele normalizuje. Rozmowa z Katarzyną “PannaN” Witerscheim' extra: ' – Feminoteka' quote: > KW: Dotyka mnie bardzo patriarchalny język, dlatego cenię sobie inicjatywy polegające na ewolucji języka. Na tworzeniu bardziej kobiecego języka, ale przede wszystkim takiego, by ludzie mogli wybierać sobie to, z_w czym czują się dobrze. Jestem za takimi inicjatywami jak zaimki.pl, świetnie pokazują, jak można zmieniać i kształtować współczesny język polski dla osób niebinarnych. To żadna nowa moda, to szukanie sposobu na to, jak o tym mówić. Jest coraz więcej ludzi samoświadomych i potrzebują nowej polszczyzny. - icon: 'newspaper' url: 'https://www.gosc.pl./doc/6987301.Jak-zneutralizowac-jezyk' headline: 'Jak zneutralizować język' extra: ' – Piotr Legutko, Gość Niedzielny' quote: > Rośnie „tęczowa” presja na językoznawców, nauczycieli i dziennikarzy. Kochacie polszczyznę? To czas spojrzeć prawdzie w oczy. Język polski jest „binarny do bólu”, a nasza gramatyka „silnie zgenderyzowana”. Polszczyzna stała się częścią „kultury przemocowej” i coś z tym trzeba zrobić – apeluje Rada Języka Neutralnego. Jest to ciało (na razie) samozwańcze, komunikujące się ze światem za pośrednictwem strony zaimki.pl. Stronę redagują „autorszcza”, czyli osoby, których płeć nie jest przesądzona. Albowiem „zwracanie się do kogosia tak, jak sobie życzy, to wręcz podstawa relacji społecznych” – czytamy na stronie. response: - > Nasza krótka odpowiedź na zajawkę (nie, nie będziemy takiemu medium płacić choćby złotówki za dostęp do całości): - > My też kochamy polszczyznę! Właśnie dlatego poświęcamy tyle czasu na jej rozwój i uzupełnianie braków. - > Wzięcie „kultury przemocowej” w cudzysłów w zestawieniu z cytatami z naszej strony i komentarzem „apeluje RJN” sugeruje, że to nasze słowa – kiedy my nic takiego nie powiedziałośmy. - > Tak, same wymyśliłośmy własną nazwę, jak niemal każdy kolektyw, stowarzyszenie czy fundacja. To nie jest pocisk, jaki myślicie że jest. - > Nie „autorszcza”, a „autorza”. Można sprawdzić, jakich form używamy: słownik, który krytykujecie, jest {/neutratywy#autor=na wyciągnięcie ręki}! - > W skrócie: krótki akapit zajawkowy jest naszpikowany manipulacją, sugeruje jakobyśmy nienawidziły polszczyzny, wkłada słowa w nasze usta i demonstruje brak riserczu na temat, na który piszecie. Nie przekonuje to, by reszta tekstu (czy czasopisma) miała być warta choćby i grosza z prenumeraty. - > {https://twitter.com/neutratywy/status/1419197039016091650=Wątek na Twitterze} - icon: 'newspaper' url: 'https://www.filmawka.pl/gender-queer-niebinarna-autobiografia-recenzja/' headline: '“Gender queer” – niebinarna autobiografia \[RECENZJA]' extra: ' – Filmawka.pl' - icon: 'newspaper' url: 'https://www.miastokobiet.pl/plec-inna-czym-jest-niebinarnosc/' headline: 'Płeć: inna. Czym jest niebinarność?' extra: ' – Milo Migacz, Miasto Kobiet' quote: > Tworzenie nowych, neutralnych płciowo określeń w języku polskim to ciężka praca. Nie tylko dla ludzi z zewnątrz. My, osoby używające ich na co dzień, także kiedyś potrzebowałyśmy się tego nauczyć i nieraz musimy stworzyć jakiś wyraz od nowa. Pomagają nam w tym takie inicjatywy, jak Słownik Neutratywów Języka Polskiego na stronie zaimki.pl. Polecam ją serdecznie każdemu, kto chce dowiedzieć się więcej. - icon: 'newspaper' url: 'https://krytykapolityczna.pl/kraj/emilia-wisniewska-mow-do-mnie-tak-jak-ci-niewygodnie/' headline: 'Mów do mnie tak, jak ci niewygodnie. Jakoś to przeżyjesz. Nie-polemika z Kingą Dunin' extra: ' – Emilia Wiśniewska, Prezeska Fundacji Trans-Fuzja, Krytyka Polityczna' quote: > Pomocny w poukładaniu sobie tego bardziej po swojemu był dla mnie tekst, który Andrea opublikowało na stronie zaimki.pl, {/blog/mów-jak-mi-wygodnie=Mów do mnie, jak MI wygodnie}. Andrea zwraca uwagę na to, co i ja wiedziałam, siadając do pisania – że doświadczenia niebinarności nie da się skondensować w samym pisaniu o zaimkach. Odsyłam do tego tekstu, bo Andrea trafiło w punkt z wieloma kwestiami problematycznymi w tekście Dunin. response: > Nasza reakcja: {https://twitter.com/neutratywy/status/1423636780922949636=Wątek na Twitterze} - icon: 'newspaper' url: 'https://www.sport.pl/igrzyska-olimpijskie/7,154863,27422884,pierwsza-osoba-transplciowa-z-medalem-igrzysk-olimpijskich.html' headline: 'Pierwsza osoba transpłciowa z medalem igrzysk olimpijskich. I to od razu złotym!' extra: ' – Sport.pl' quote: > W kadrze Kanady znalazłx się Quinn (używa tylko imienia), traspłciowx piłkarx, którx zostałx tym samym pierwszą osobą transpłciową i niebinarną, która zdobyła medal igrzysk olimpijskich (w języku angielskim stosuje zaimki they/them, które na polski w kontekście osób niebinarnych możemy tłumaczyć różnorako \[link do zaimki.pl]). Quinn brałx udział w igrzyskach w Rio i ma w swojej kolekcji brąz, ale wtedy przystąpiłx do rywalizacji jeszcze jako Rebecca Quinn. Coming outu dokonałx w 2020 roku. - icon: 'newspaper' url: 'https://noizz.pl/opinie/minal-rok-od-zatrzymania-margot-co-zmienil-dla-osob-lgbt/23hlwl2' headline: 'Minął rok od zatrzymania Margot. Co zmienił dla polskich osób LGBT+?' extra: ' – Maja Heban, Noizz.pl' quote: > Chyba tylko za kadencji byłej posłanki Anny Grodzkiej tyle mówiono o osobach transpłciowych. Tym razem kontekst jest inny niż tłumaczenie, że osoby trans to też ludzie. Mówimy wreszcie o transpłciowych dzieciach i nastolatkach, o kryzysie psychiatrii dziecięcej, który dotyka też dzieci nieheteronormatywnych. Powstał Słownik Neutratywów, który pozwala znaleźć niebinarne odpowiedniki słów codziennego użytku wraz z propozycjami odmiany przez przypadki. Niektóre z tych rzeczy zaistniały jeszcze przed wydarzeniami z sierpnia 2020 r., niektóre dopiero potem, ale jasne jest to, że "awantura o Margot" to kulminacja dwóch lat nagonki, nie zaś odosobnione wydarzenie. Zyskaliśmy też wielu sojuszników, bo ogromna część osób wcześniej "niezdecydowanych" czy niewychodzących na protesty, poczuła że dłużej milczeć nie może. - icon: 'b:facebook' url: 'https://www.facebook.com/kobiecapilkanozna/posts/834170800822174' headline: 'Post o Quinn' extra: ' – Kobieca piłka nożna' quote: > Trochę szkoda, że polskie komentatorki w odniesieniu do Quinn używały konsekwentnie formy żeńskiej. Zgaduję, że nie był do złośliwy misgendering, tylko brak pomysłu jak językowo ugryźć tę sytuację. Co zresztą zwraca uwagę na problem, że osoby transpłciowe ciągle nie mają ugruntowanego miejsca w języku polskim i przy wszystkich obszarach wykluczenia, wykluczane są także tu. Tym większy szacunek dla Słownika Neutratywów Języka Polskiego, który walczy o zmianę tej sytuacji. - icon: 'newspaper' url: 'https://www.plotek.pl/plotek/7,154063,27460686,zaskakujace-wyznanie-dziecka-eminema.html' headline: 'Dziecko Eminema wyznało, że jest osobą niebinarną. Stevie pokazałx swoją przemianę' extra: ' – Plotek' quote: > W języku polskim w kontekście osób niebinarnych nie mamy wypracowanego uzusu. Jedną z możliwości jest stosowanie znaku zastępującego, np. "pisałxm" lub "pisał_m". Często używa się też rodzaju neutralnego ("pisałom", "ono pisało") lub form męskich i żeńskich na zmianę. Więcej o zaimkach niebinarnych możesz przeczytać na zaimki.pl. - icon: 'gamepad' url: 'https://www.wydawnictworebel.pl/pages/bohaterowie-z-descent-legendy-mroku-1578.html' headline: 'Bohaterowie z Descent: Legendy Mroku; Vaerix – smocza hybryda, wygnaniec' extra: ' – Wydawnictwo Rebel' - icon: 'book' url: 'https://jakmowicolgbt.pl' headline: 'Poradnik „Jak pisać i mówić o osobach LGBT+”' - icon: 'b:facebook' url: 'https://www.facebook.com/6kolorowgierwideo/photos/a.101447011804889/257805982835657/' headline: 'Post o dukaizmach w grze Fallout' extra: '– 6 kolorów gier wideo' quote: > Warto w tym miejscu zacytować raport Słownika Neutratywów Języka Polskiego {https://zaimki.pl/blog/spis-2021=Niebinarny Spis Powszechny 2021} ujawnił, że rzeczywiście najczęściej używanymi w mowie formami są binarne: 66,4% dla rodzaju żeńskiego i 59,8% dla męskiego: “53,6% osób używa wyłącznie form binarnych. Raptem 8,4% – wyłącznie form niebinarnych. 38,9% osób używa zamienne form męskich i żeńskich”. - icon: 'newspaper' url: 'https://m.pch24.pl/wywiad-z-aktywiszczem-czyli-o-niebinarnych-zaimkach-i-jezykowych-wywrotowcach/' headline: '„Wywiad z aktywiszczem”. Czyli o niebinarnych zaimkach i językowych wywrotowcach' extra: '– PCh24.pl' quote: > Zdaniem czołowych aktywistów tego środowiska, zwyczajne stosowanie rodzajów męskiego i żeńskiego wynika z nieuświadomionej przemocy względem osób niebinarnych. Zwalczyć ją ma oswojenie społeczeństwa z wykwitem „aktywiszczy” i „partnerszczy”, oraz zaszczepienie wrażliwości na „misgendering”, czyli używanie „niewłaściwych” zaimków. - icon: 'b:facebook' url: 'https://www.facebook.com/MexicoMagicoBlog/posts/238339054965464' headline: 'No soy tu “compañera”, soy tu “compañere” \[…]' extra: '– Mexico Magico Blog' - lang: ['de'] icon: 'play-circle' url: 'https://podcasts.apple.com/de/podcast/dr-anna-mr%C3%B3z-sprachwissenschaftlerin/id1485103251?i=1000540979499' headline: 'Ein Gespräch mit Dr. Anna Mróz (Sprachwissenschaftlerin)' extra: ' – Mit Polen auf Du und Du (od około 43 minuty)' quote: > Die „Neutrativen”, würde das so heißen. Vor einem Jahr ist eine Seite entstanden „Słownik Neutratywów Języka Polskiego”, also ein Wörterbuch der Neutrativen der Polnischen Sprache, und das ich auch mit einer Bewegung in der Gesellschaft von dieser Community verbunden, und hat zum Ziel einfach mögliche Lösungsansätze zu den Formen anzubieten. - icon: 'newspaper' url: 'https://www.komputerswiat.pl/artykuly/redakcyjne/wywiad-z-piotrem-w-cholewa-tlumaczem-swiata-dysku-o-technologii-jezyku-i-ksiazkach/4llcgfj' headline: 'Wywiad z Piotrem W. Cholewą, tłumaczem "Świata Dysku". O technologii, języku i książkach Pratchetta' extra: ' – Komputer Świat' quote: > KŚ: Ale jeżeli dziś przyszedłby ktoś i powiedział, że powinniśmy zaktualizować wszystkie książki, by pojawiły się w nich chociażby feminatywy?
Może się narażę troszkę… Feminatywy są w porządku, ale brakuje mi w naszym języku czegoś, co mają w Anglii, czyli określeń neutralnych płciowo. Jako tłumaczowi jest mi ciężko, gdy np. w książce dziewczyna udaje chłopaka lub odwrotnie, to ta osoba cały czas mówi “normalnie”. Tam nie ma “byłem/byłam”, tylko wszystko jest takie samo. Zarówno jest to wygodne dla takiego story, jak i strasznie trudne przy tłumaczeniu. Więc ja osobiście wolałbym nie tyle więcej feminatywów, co określeń gender-neutral.
KŚ: Ostatnio coraz głośniej mówi się o “dukaizmach”
Tak, też o tym rozmawiałem, dowiedziałem się, że są także i “dukatywy”. Fajny pomysł to jest, ale dla nas wciąż one brzmią obco. Z drugiej strony nie takie rzeczy przechodziły, język się przyzwyczai. Myślę, że właśnie te dukaizmy i dukatywy to jest niezłe rozwiązanie. - icon: 'newspaper' url: 'https://kultura.onet.pl/wywiady-i-artykuly/marieke-lucas-rijneveld-niepokoj-przychodzi-o-zmierzchu-wywiad/13xfp78' headline: 'Marieke Lucas Rijneveld: śmierć brata ukryła się w moim ciele' extra: ' – Onet Kultura' quote: > Język polski nie sprzyja mówieniu o osobach niebinarnych, ze względu na odmianę czasowników. Dziękuję zespołowi tranzycja.pl, który doradził mi, jak w odpowiedni sposób przetłumaczyć tę rozmowę, polecając mi "Manifest Niebinarnej Polszczyzny", który można znaleźć pod tym linkiem. recommended: - icon: 'instagram' iconSet: 'b' url: 'https://www.instagram.com/inkluzywnamowa/' headline: '@inkluzywnamowa' - icon: 'facebook' iconSet: 'b' url: 'https://facebook.com/slownikempatyczny' headline: 'Słownik Empatyczny Języka Polskiego' - icon: 'newspaper' url: 'https://www.facebook.com/absurdalnikmlem' headline: 'Absurdalnik Mlem!' extra: ' – zin promujący lekką i absurdalną fantastykę; ma politykę umieszczania zaimków w bio.' - icon: 'newspaper' url: 'https://whosome.pl/redakcja/' headline: 'Whosome' extra: ' – portal poświęcony Doctor Who i popkulturze; ma politykę umieszczania zaimków w bio.' - icon: 'user-friends' url: 'https://www.facebook.com/centrum.rownik/posts/158108032840650' headline: 'Centrum Równik' extra: ' – rozdaje przypinki z zaimkami, również nienormatywnymi.' - icon: 'cogs' url: 'http://dobrerzeczy.online/femaleSwitcher/' headline: 'Female switcher' extra: ' – apka, która zamieni formy fleksyjne wyświetlanych tekstów z rodzaju męskiego na żeński.' names: - icon: 'pen-nib' url: '/blog/imiona-unisex-pesel' headline: 'Imiona „unisex” w rejestrze PESEL' quote: > W zależności od tego, na którą metrykę spojrzymy, najbardziej uniseksowymi imionami uznawanymi przez urzędy są: – Maria – głównie ze względu na tradycję nadawania tego imienia chłopcom na cześć Marii z Nazaretu, – Andrea - jeśli patrzymy tylko na pierwsze imiona, – Dominique – z imponującym balansem 0.494, choć niezbyt popularne. Najważniejszy wniosek jednak jest taki, że już teraz urzędy uznają całą masę imion za zgodne z ustawą niezależnie od płci metrykalnej 😉 - icon: 'info-circle' url: 'https://docs.google.com/document/d/1xkX0LE1EiwGqRyVFsMImmY2XnsO7f8jFUjUbUC77r6Y/edit' headline: 'Poradnik, jak urzędowo zmienić imię w Polsce' - icon: 'newspaper' url: 'https://wyborcza.pl/7,75410,26361697,prof-klosinska-dzban-to-slowo-nacechowane-pejoratywnie.html?disableRedirects=true' headline: 'Prof. Katarzyna Kłosińska o neutralnych płciowo imionach' quote: > Od kilku lat coraz częściej dostajemy z urzędu stanu cywilnego prośby o opiniowanie imion neutralnych płciowo. Najczęściej chodzi o nastolatki, których płeć biologiczna jest inna niż psychiczna, są w trakcie procedury korekty płci lub nie identyfikują się ani jako kobieta, ani mężczyzna. Chcą zmienić imię na takie, które nie będzie się kończyło ani na „a”, jak w polszczyźnie imiona kobiece, ani na spółgłoskę, przypisaną imionom męskim. Choć polska tradycja nie zna takich imion, to opiniujemy je pozytywnie, bo w zderzeniu dwóch wartości: dobrostanu człowieka wynikającego z jego problemów z tożsamością i tradycji językowej, należy uznać tę pierwszą za wyższą. people: enabled: false route: 'znane' english: enabled: true route: 'english' pronounGroups: - name: 'Normative forms' description: - > Because of the limitations of Polish grammar, or simply because they just prefer it that way, many nonbinary people decide to simply use “he” ({/on=„on”}) or “she” ({/ona=„ona”}) – either the same as their gender assigned at birth or the opposite. That doesn't make them any less nonbinary! Pronouns ≠ gender. table: {on: 'Masculine', ona: 'Feminine'} - name: 'Neutrative forms' description: - > Polish has three grammatical genders: masculine, feminine and neuter. Why don't enbies simply use neuter then? - > The thing is, historically this grammatical gender has only been applied to inanimate objects, pets and kids (in a very limited way). To apply it for adults sounds dehumanizing for most cis listeners and using the neuter forms of verbs in the 1st and 2nd person is so rare that listeners (falsely) think that it's incorrect. Eg. one could say „dziecko zrobiło” (=“the kid has done”), but the kid themselves would use the forms corresponding to their assigned gender: „zrobiłem”/„zrobiłam” (=“I have done”), but not „zrobiłom”. - > In a way, a parallel could be drawn between the Polish neuter forms and the English “it” pronoun. To call someone an “it” is offensive – unless it itself wants us to use “it/its” {https://twitter.com/search?q=it%2Fits&f=user=(and many do)}. The main difference is that English has singular “they”, while Polish doesn't yet have any normative form that would fit better. That's why English “it” is niche, while Polish neuter is one of the most popular choices among nonbinary people (including ones who use "they" in English), in hopes of normalising the new usage. - > There's one more issue with neuter, though: it is neutral in nominative (the “who?”), but in other cases (the “whose?”, “whom?”, etc.) if falls back to being identical to masculine forms. That's why some enbies mix multiple forms, for instance using neuter verbs, yet feminine pronouns, etc. table: {ono: 'Neutrative', ono/jej: 'Neutrative with female declension'} - name: 'Neopronouns (dukaisms)' description: - > Those forms are neologisms, originally created for a science fiction novel {https://en.wikipedia.org/wiki/Perfect_Imperfection=Perfect Imperfection} by {https://en.wikipedia.org/wiki/Jacek_Dukaj=Jacek Dukaj} (hence they are also known as “dukaisms”). It's a brand new grammatical gender used by post-human beings (phoebe) that don't have a specified gender. - > It's a consistent and relatively complete system, but for people who hear it for the first time, it might sound alien and “incorrect”. It's one of the most popular choices among nonbinary folks. table: {onu: ''} - name: 'Plural forms' description: - > Using plural forms to describe a single person is basically a loan translation of the English {https://www.merriam-webster.com/words-at-play/singular-nonbinary-they=“singular they”}, but it does have roots in Polish {https://pl.wikipedia.org/wiki/Per_wy=historical and regional honorifics} as well. Keep in mind, though, that Polish speakers aren't yet too used to the idea of referring to one person in plural forms, so it might lead to misunderstandings. - > The bad news is that there's two grammatical genders in plural: „{/oni=oni}” for male and mixed-gender groups, and „{/one=one}” for female groups (to oversimplify a lot). Still, whichever forms is chosen by a person, the plurality itself already points to them being nonbinary. - > Unlike the English “singular they”, which only requires changing the third person form, in Polish this requires plural forms to be used also in first and second person. In the case of first person, it might be perceived as something akin to the “royal we”. table: {oni: 'Male & mixed plurals', one: 'Female plurals'} - name: 'Placeholder forms' description: - > Another approach is to take the part of the word that differs between the male and female form, and to either replace it with a placeholder, or use the placeholder to merge those parts together. For instance “dear readers” can be translated as „drodzy_gie czytelnicy_czki”, „drodzy/gie czytelnicy/czki”, „drog* czytelnic*”, etc. - > The main usage of such forms is to address a group of people or an unspecified person (“dear reader”), however there are nonbinary people who use similar approach in the first person too. It's very easy to understand the intent behind using those forms, even to listeners unfamiliar with the concept of nonbinary. The main disadvantage is that in most cases they are only usable in writing, while being hard or impossible to pronounce. table: {onæ: '', on/a: '', onx: '', on_: '', on*: '', onø: ''} - name: 'Interchangeable forms' description: - > Many nonbinary people use more than one form interchangeably and are fine with being called either of them. contact: enabled: true route: 'kontakt' team: enabled: true route: 'kolektyw-rjn' support: enabled: true user: enabled: true route: 'konto' termsRoute: 'regulamin' profile: enabled: true editorEnabled: true defaultWords: - ['maskulatywy', 'feminatywy', 'neutratywy', 'dukatywy', 'osobatywy'] - ['per ty', 'per wy', 'pan', 'pani', 'państwo', 'pań', 'panu', 'osoba', 'mężczyzna', 'kobieta', 'enby', 'niebinie', 'facet', 'baba', 'ziom', 'laska', 'typ'] - ['ładn_', 'śliczn_', 'przystojn_', 'słodk_'] - ['partner', 'osoba partnerska', 'chłopak', 'dziewczyna', 'mąż', 'żona', 'towarzysz', 'kochanie', 'ukochane', 'małżonie', 'druga połówka'] flags: defaultPronoun: 'on_' calendar: enabled: true route: 'kalendarz' census: enabled: true route: 'spis' edition: '2021' start: '2021-02-01T00:00:00+01:00' end: '2021-02-28T23:59:59+02:00' questions: - type: 'radio' question: 'Jesteś…' options: - ['osobą niebinarną'] - ['osobą cispłciową'] - ['binarną osobą transpłciową'] - ['nie wiem'] - type: 'number' min: 1900 max: 2010 question: 'Twój rok urodzenia' - type: 'radio' question: 'Gdzie obecnie mieszkasz?' instruction: - > Chcemy porównać, jak różni się język używany w kraju od języka używanego na emigracji. options: - ['w Polsce'] - ['za granicą'] - ['nie chcę odpowiadać'] - type: 'radio' question: 'Język polski jest dla Ciebie…' options: - ['językiem rodzimym'] - ['kolejnym językiem'] - type: 'checkbox' question: 'Jakimi formami mówisz o sobie?' randomise: true writein: true instruction: - > Więcej informacji w zakładce „Zaimki”. - > Interesują nas preferencje, więc nawet jeśli chcesz używać danych form, ale nie możesz tego bezpiecznie robić, to je zaznacz. - > Przy formach liczby mnogiej nie chodzi nam o grupę Ty + inne osoby, lecz o używanie gramatycznej mnogości dla opisania jednej osoby (podobnie do angielskiego they/them) options: - ['rodzaj męski', '„byłem zmęczony”'] - ['rodzaj żeński', '„byłam zmęczona”'] - ['rodzaj neutralny', '„byłom zmęczone”'] - ['rodzaj postpłciowy', '„byłum zmęczonu”'] - ['liczba mnoga, rodzaj męskoosobowy', '„byliśmy zmęczeni”'] - ['liczba mnoga, rodzaj niemęskoosobowy', '„byłyśmy zmęczone”'] - ['liczba mnoga, rodzaj neutralny', '„byłośmy zmęczone”'] - ['liczba mnoga, rodzaj postpłciowy', '„byłuśmy zmęczone”'] - ['unikanie form nacechowanych płciowo', '„dopadło mnie zmęczenie”'] - type: 'checkbox' question: 'Jeśli chcesz używać wobec siebie nienormatywnych (neologicznych) form językowych w codziennym życiu, ale (w niektórych sytuacjach) nie możesz, co stoi Ci na przeszkodzie?' randomise: false writein: true options: - ['pasują mi normatywne, binarne formy'] - ['nic, używam form neologicznych'] - ['strach przed stygmatyzacją z powodu „niepoprawnego” języka'] - ['strach przed transfobią/enbyfobią'] - ['ciężko mi się przyzwyczaić'] - type: 'checkbox' question: 'Jak chcesz, by mówiono/pisano o Tobie?' randomise: true writein: true instruction: - > Więcej informacji w zakładce „Zaimki”. options: - ['on/jego', '„on jest fajny”, „lubię jego zwierzątko”'] - ['ona/jej', '„ona jest fajna”, „lubię jej zwierzątko”'] - ['ono/jego', '„ono jest fajne”, „lubię jego zwierzątko”'] - ['ono/jej', '„ono jest fajne”, „lubię jej zwierzątko”'] - ['ono/jejgo', '„ono jest fajne”, „lubię jejgo zwierzątko”'] - ['ono/jeno', '„ono jest fajne”, „lubię jeno zwierzątko”'] - ['ono/jenu', '„ono jest fajne”, „lubię jenu zwierzątko”'] - ['vono/vego', '„vono jest fajne”, „lubię vego zwierzątko”'] - ['ono/eno', '„ono jest fajne”, „lubię eno zwierzątko”'] - ['onu/jenu', '„onu jest fajnu”, „lubię jenu zwierzątko”'] - ['onu/jejo', '„onu jest fajnu”, „lubię jejgo zwierzątko”'] - ['ne/nego', '„ne jest fajnu”, „lubię nego zwierzątko”'] - ['oni/ich', '„oni są fajni”, „lubię ich zwierzątko”'] - ['one/ich', '„one są fajne”, „lubię ich zwierzątko”'] - ['oni/e/ich', '„oni/e są fajni/e”, „lubię ich zwierzątko”'] - ['ona/ich', '„ona są fajne”, „lubię ich zwierzątko”'] - ['ony/ich', '„ony są fajne”, „lubię ich zwierzątko”'] - ['onie/ich', '„onie są fajne”, „lubię ich zwierzątko”'] - ['onæ/jæ', '„onæ jest fajnæ”, „lubię jæ zwierzątko”'] - ['on/a/jego/jej', '„on/a jest fajny/a”, „lubię jego/jej zwierzątko”'] - ['onx/jex', '„onx jest fajnx”, „lubię jx zwierzątko”'] - ['on_/je_', '„on_ jest fajn_”, „lubię j_ zwierzątko”'] - ['on*/je*', '„on* jest fajn*”, „lubię j* zwierzątko”'] - ['onø/jenø', '„onø jest fajnø”, „lubię jø zwierzątko”'] - ['ony/jegy', '„ony jest fajny”, „lubię jegy zwierzątko”'] - - > 'n'/je' - > „'n' jest fajn'”, „lubię je' zwierzątko” - type: 'checkbox' question: 'Jakich form rzeczownikowych używasz wobec siebie?' randomise: true writein: true instruction: - > Więcej informacji w zakładce „Słowniki”. - > Interesują nas preferencje, więc nawet jeśli chcesz używać danych form, ale nie możesz tego bezpiecznie robić, to je zaznacz. options: - ['maskulatywy', 'nauczyciel, partner, pracownik'] - ['feminatywy', 'nauczycielka, partnerka, pracowniczka'] - ['neutratywy', 'nauczyciełło, partnerze, pracownicze'] - ['dukatywy', 'nauczycielu, partneru, pracowniku'] - ['osobatywy', 'osoba nauczająca, osoba partnerska, osoba pracująca'] - type: 'checkbox' question: 'Jakich form grzecznościowych i tytułów chcesz, by używano wobec Ciebie?' randomise: true writein: true options: - ['„per ty”', '= można „per ty” nawet w oficjalnych sytuacjach'] - ['„per wy”', '„skądeście przyszli”'] - ['pan'] - ['pani'] - ['państwo (l. poj.)', '„czy chce państwo…”'] - ['państwo (l. mn.)', '„czy chcą państwo…”'] - ['pań'] - ['panu'] - type: 'checkbox' question: 'Jakich zaimków chcesz, by używano wobec Ciebie po angielsku?' randomise: true writein: true instruction: - > Więcej informacji na naszej anglojęzycznej stronie. options: - ['he/him'] - ['she/her'] - ['they/them/themselves'] - ['they/them/themself'] - ['it/its'] - - > one/one's - ['ae/aer'] - ['co/cos'] - ['e/em/eir'] - ['e/em/es'] - ['ey/em'] - ['fae/faer'] - ['hu/hum'] - ['ne/nem'] - ['ne/nir'] - ['per/per'] - ['s/he/hir'] - ['thon/thons'] - ['ve/ver'] - ['vi/vir'] - ['xe/xem'] - ['ze/hir'] - ['ze/zir'] - ['zhe/zher'] optionsLast: - ['nie znam / nie używam angielskiego'] - ['nie mam preferencji po angielsku'] - ['bez użycia zaimków (nounself, emojiself, …)'] - type: 'checkbox' question: 'Jakimi słowami opisujesz swoją płeć?' randomise: true writein: true instruction: - > Przepraszamy, że liczba opcji w tym pytaniu jest tak przytłaczająca… Chcemy zbadać wiele rzeczy. - > Zamiast próbować szukać konkretnych etykietek, prosimy przeczytać wszystkie po kolei i przy każdej zaznaczyć, czy się z nią identyfikujesz, czy nie. - > Znaczenie etykietek możesz znaleźć w naszym Słowniku Terminologii Queerowej. - > Używamy form z podkreślnikami, by uniknąć odmiany przymiotników. Przykładowo słowo „niebinarn_” czytaj jako „niebinarna”, „niebinarne”, itp. w zależności, którą opcję wolisz. - > Wiele etykietek jest zduplikowanych (np. „agender”, „agenderow_”, „apłciow_”) – chcemy zobaczyć które z możliwych form opisujących to samo zjawisko są popularniejsze. options: - ['niebinarn_'] - ['niebinie'] - ['apłciow_'] - ['agenderow_'] - ['bigenderow_'] - ['kłir'] - ['androgyniczn_'] - ['aporapłciow_'] - ['aporagenderow_'] - ['autypłciow_'] - ['autygenderow_'] - ['demipłciow_'] - ['demigenderow_'] - ['demidziewczę'] - ['demichłopię'] - ['maweryczn_'] - ['ksenopłciow_'] - ['ksenogenderow_'] - ['neutralnopłciow_'] - ['neutralnogenderow_'] - ['nienormatywn_ płciowo'] - ['panpłciow_'] - ['pangenderow_'] - ['płynnopłciow_'] - ['płynnogenderow_'] - ['zmiennopłciow_'] - ['zmiennogenderow_'] - ['rozważając_ swoją płeć'] - ['transkobiec_'] - ['trans kobieta'] - ['transmęsk_'] - ['trans mężczyzna'] - ['transgenderow_'] - ['transpłciow_'] - ['transneutraln_'] - ['tripłciow_'] - ['trigenderow_'] - ['kobiec_'] - ['kobieta'] - ['męsk_'] - ['mężczyzna'] # - ['osoba'] ? - ['nonbinary'] - ['enby'] - ['nb'] - ['agender'] - ['bigender'] - ['queer'] - ['androgyne'] - ['aporagender'] - ['autygender'] - ['demigender'] - ['demigirl'] - ['demiboy'] - ['maverique'] - ['xenogender'] - ['neutrois'] - ['genderqueer'] - ['pangender'] - ['genderfluid'] - ['genderflux'] - ['gender questioning'] - ['transfeminine'] - ['transmasculine'] - ['transgender'] - ['trans'] - ['transneutral'] - ['trigender'] - type: 'textarea' question: 'Czy masz jakieś dodatkowe uwagi? (nieobowiązkowe)' optional: true results: spis-2021: 'Raport ze Spisu 2021' redirects: - { from: '^/slowniki/neutratywy$', to: '/neutratywy' } - { from: '^/slowniki/dukatywy$', to: '/dukatywy' } - { from: '^/slowniki/osobatywy$', to: '/osobatywy' } - { from: '^/slowniki/iksatywy$', to: '/iksatywy' } - { from: '^/slowniki/inkluzywny', to: '/inkluzywny' } - { from: '^/slowniki/inkluzywnosc', to: '/inkluzywny' } - { from: '^/slowniki/terminologia', to: '/terminologia' } - { from: '^/slowniki', to: '/rzeczowniki' } - { from: '^/slownik$', to: '/rzeczowniki' } - { from: '^/s%C5%82ownik$', to: '/rzeczowniki' } - { from: '^/s%C5%82owniki$', to: '/rzeczowniki' } - { from: '^/słownik$', to: '/rzeczowniki' } - { from: '^/literatura$', to: '/korpus' } - { from: '^/cenzus', to: '/spis' } - { from: '^/blog/rada-j%C4%99zyka-neutralnego$', to: '/kolektyw-rjn' } - { from: '^/blog/rada-języka-neutralnego$', to: '/kolektyw-rjn' } - { from: '^/manifest$', to: '/blog/manifest' } - { from: '^/faq', to: '/pytania' } api: examples: pronouns_all: ['/api/pronouns'] pronouns_one: - '/api/pronouns/ono/jej' - '/api/pronouns/ono/jej?examples[]=Czy%20chcia%C5%82%7Bverb_end_inter%7Dby%C5%9B%20skorzysta%C4%87%20z%20naszej%20oferty%3F%7CCzy%20chci%7Bverb_middle_inter%7Dby%C5%9Bcie%20skorzysta%C4%87%20z%20naszej%20oferty%3F%7C0' pronouns_banner: ['/api/banner/onu.png'] sources_all: ['/api/sources'] sources_one: ['/api/sources/01F1JDD446TNY56PQG7E6MFRRH'] nouns_all: ['/api/nouns'] nouns_search: ['/api/nouns/search/ateis'] inclusive_all: ['/api/inclusive'] inclusive_search: ['/api/inclusive/search/cygan'] terms_all: ['/api/terms'] terms_search: ['/api/terms/search/apłciow'] profile_get: ['/api/profile/get/andrea']