1451 lines
83 KiB
Plaintext
1451 lines
83 KiB
Plaintext
title: 'zaimki.pl'
|
||
domain: 'zaimki.pl'
|
||
description: 'Kompendium wiedzy o języku niebinarnym i neutralnym płciowo.'
|
||
|
||
home:
|
||
link: 'Strona główna'
|
||
header: 'Zaimki'
|
||
headerLong: 'Lista zaimków'
|
||
welcome: 'Witamy na stronie zaimki.pl!'
|
||
intro: >
|
||
Tworzymy tu wszechstronne kompendium wiedzy o języku niebinarnym i neutralnym płciowo.
|
||
why: 'Skąd potrzeba niebinarnych zaimków?'
|
||
about:
|
||
- >
|
||
Polska gramatyka jest skomplikowana i silnie zgenderyzowana.
|
||
Nie oznacza to jednak, że niemożliwe jest używanie innych form niż „{/on=on}” i „{/ona=ona}”.
|
||
- >
|
||
Udostępniamy tutaj linki do przykładów użycia
|
||
(w prostych zdaniach oraz w tekstach kultury: literaturze, prasie, filmach, serialach, muzyce)
|
||
zaimków i innych form płciowych – nie tylko normatywnych „{/on=on}” i „{/ona=ona}”,
|
||
lecz także form niebinarnych, takich jak {/ono=rodzaj neutralny} czy {/onu=postpłciowy}.
|
||
- >
|
||
Dlaczego należy je respektować?
|
||
Bo zwracanie się do kogoś tak, jak sobie życzy, jest podstawą relacji społecznych.
|
||
Nie powiesz do Ani “Franku”, nie powiesz “na ty” do osoby, z którą jesteś “na pan”, itp.
|
||
A są osoby, które nie chcą, by im mówić „{/on=on}” ani „{/ona=ona}”.
|
||
Czy to uszanujesz, świadczy wyłącznie o Tobie.
|
||
- >
|
||
Warto wrzucić link do swoich zaimków na swoje profile na portalach społecznościowych
|
||
– nawet jeśli jesteś cis (= nie trans) i używasz
|
||
„{/on=on}” lub „{/ona=ona}”.
|
||
– ponieważ dzięki temu pokazujesz wsparcie dla społeczności trans
|
||
i normalizujesz podawanie zaimków przez osoby, których zaimki nie są oczywiste
|
||
{https://avris.it/blog/czemu-każdy-powinien-mieć-zaimki-w-bio=(więcej powodów tutaj).}
|
||
- >
|
||
Formy neutralne płciowo – jak np. „{/on/a=moi drodzy/drogie}”,
|
||
„drogie osoby”, „{/on*=wszys* chętn*}”, „{/onx=jesteś wspaniałx}”, itp. –
|
||
są też przydatne, gdy zwracasz się do grupy ludzi lub do osoby, której płci nie znasz.
|
||
- >
|
||
Już teraz w codziennej polszczyźnie używamy {/unikanie=wielu form neutralnych płciowo}:
|
||
„moje {/neutratywy#kochanie=kochanie} {/ono=zrobiło} mi niespodziankę”,
|
||
„proszę przyjść do szkoły z {/neutratywy#rodzic=rodzic}em”,
|
||
„w urzędzie powiedziano mi, że...”,
|
||
„{/oni=dzwonili} z gazowni”,
|
||
„będę robić”, itp.
|
||
Tutaj idziemy po prostu o krok dalej.
|
||
pronouns: 'Propozycje form'
|
||
generator:
|
||
header: 'Generator form'
|
||
description: >
|
||
Możesz także użyć poniższego narzędzia, w którym uzupełnisz luki w zdaniach
|
||
zgodnie z formami, których używasz, by wygenerować gotowy do udostępniania innym link.
|
||
button: 'Pokaż generator'
|
||
header2: 'Wygeneruj link'
|
||
base: 'Na podstawie'
|
||
alt: 'Możesz tu również wpisać formy wymienne w każdym polu z osobna, np. <code>jego&jej</code> = „jego” lub „jej”.'
|
||
pronunciation: 'Możesz tu również podać wymowę używając pionowej kreski i IPA, np. <code>onø|ˈɔ̃nø</code> = „onø” z wymową /ˈɔ̃nø/.'
|
||
whatisit: 'O co chodzi w tej stronie?'
|
||
mission:
|
||
header: 'Nasza misja'
|
||
summary: 'Walczymy o wolność, szacunek i inkluzywność w języku.'
|
||
freedom: >
|
||
<strong>Wolność</strong>
|
||
– by każde mogło używać <em>wobec siebie</em> takich zaimków i innych form,
|
||
jakie uważa, że najlepiej je opisują.
|
||
respect: >
|
||
<strong>Szacunek</strong>
|
||
– by formy używane <em>przez inne osoby</em> były respektowane.
|
||
inclusiveness: >
|
||
<strong>Inkluzywność</strong>
|
||
– by mówiąc o osobie nieznanej lub o grupie osób,
|
||
nie zakładać ich płci i {/inkluzywny=nie wykluczać}.
|
||
|
||
pronouns:
|
||
header: 'Zaimki'
|
||
headerLong: 'Niebinarne zaimki<br/> i inne formy'
|
||
examples: 'Przykłady użycia w zdaniu'
|
||
plural: 'Liczba mnoga'
|
||
intro: 'Moje zaimki to'
|
||
normative: 'Normatywne'
|
||
alt:
|
||
button: 'Wygeneruj link do form wymiennych'
|
||
header: 'Formy wymienne'
|
||
raw: 'wymienne'
|
||
generated: 'Ta forma została stworzona za pomocą generatora. Ekipa zaimki.pl nie jest za nią odpowiedzialna.'
|
||
any:
|
||
header: 'Dowolne zaimki'
|
||
short: 'dowolne'
|
||
description: >
|
||
Choć dla wielu osób niezmiernie ważne jest, by używać wobec nich konkretnych zaimków,
|
||
innym nie przeszkadza zwracanie się w dowolny sposób – o ile wiadomo z kontekstu, że to o nich mowa.
|
||
options: 'przejrzyj listę możliwości [share]{/zaimki=tutaj}.'
|
||
others: 'Inne formy'
|
||
othersRaw: 'inne'
|
||
or: 'lub'
|
||
grammarTable: 'Odmiana'
|
||
|
||
sources:
|
||
header: 'Teksty kultury'
|
||
headerLong: 'Przykłady z tekstów kultury'
|
||
headerLonger: 'Niebinarna polszczyzna w tekstach kultury'
|
||
subheader: 'Korpus językowy niebinarnej polszczyzny'
|
||
toc: 'Pokaż spis treści'
|
||
type:
|
||
All: 'Wszystkie'
|
||
Book: 'Książki'
|
||
Article: 'Prasa'
|
||
Movie: 'Filmy'
|
||
Series: 'Seriale'
|
||
Song: 'Muzyka'
|
||
Poetry: 'Poezja'
|
||
Game: 'Gra'
|
||
Other: 'Inne'
|
||
submit:
|
||
header: 'Zgłoś przykład do dodania'
|
||
action: 'Zgłoś'
|
||
pronouns: 'Które zaimki/formy są użyte?'
|
||
pronounsInfo: 'Wpisz prostą formę, tak jak w adresie zaimka, np. “onu”, “ono/jej”, “on&ona”'
|
||
type: 'Rodzaj źródła kultury'
|
||
author: 'Autor'
|
||
title: 'Tytuł'
|
||
extra: 'Dodatkowe dane (tłumaczenie, czasopismo, …)'
|
||
year: 'Rok wydania (polskiej wersji)'
|
||
fragments: 'Fragmenty'
|
||
fragmentsInfo: 'Możesz zaznaczyć istotne słowa w następujący sposób: „Wtedy \[\[malarzu]] \[\[zauważyłu]], że wcale nie chce \[\[nu]] się pić.”'
|
||
comment: 'Komentarz'
|
||
link: 'Link do treści'
|
||
thanks: 'Dziękujemy za zgłoszenie!'
|
||
another: 'Zgłoś kolejne źródło'
|
||
moderation: 'Propozycje będą musiały zostać zatwierdzone przed opublikowaniem.'
|
||
key: 'Klucz'
|
||
keyInfo: 'Identyfikator do łączenia tekstów między wersjami językowymi i łączenia ze słownikiem'
|
||
images: 'Obrazki'
|
||
otherVersions: 'W innych językach'
|
||
referenced: 'Przykłady użycia'
|
||
|
||
nouns:
|
||
header: 'Rzeczowniki'
|
||
headerLong: 'Neutralne rzeczowniki'
|
||
headerLonger: 'Słowniki neutralnego i niebinarnego języka'
|
||
description: 'Feminatywy feminatywami, ale prawdziwe wyzwanie to tworzenie neutratywów! Przedstawiamy tworzony przez społeczność słownik rzeczowników z wyszczególnieniem ich formy męskiej, żeńskiej i neutralnej.'
|
||
intro:
|
||
- >
|
||
Rodzaj męski {https://pl.wikipedia.org/wiki/Męska_dominacja_językowa=jest wyraźnie uprzywilejowany}
|
||
w polskim słownictwie, słowotwórstwie, gramatyce oraz frazeologii.
|
||
W większości przypadków nazwy zawodów, relacji rodzinnych, itp. są domyślnie męskie,
|
||
co wpływa negatywnie na reprezentację osób innych płci
|
||
oraz {https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0261927X12463008=zniekształca nasze postrzeganie świata}.
|
||
|
||
- >
|
||
Wszystkie chyba wiemy, czym są {https://pl.wikipedia.org/wiki/Feminatywum=feminatywy}.
|
||
Mimo oporów niektórych środowisk, powoli przyjmują się one w codziennej polszczyźnie.
|
||
„Reżyserka”, „prawniczka”, „psycholożka” czy nawet „gościni” już coraz mniej nas dziwią.
|
||
I bardzo dobrze!
|
||
|
||
- >
|
||
Płeć człowieka wymyka się jednak prostemu podziałowi kobieta/mężczyzna.
|
||
Jakimi rzeczownikami mogą się opisywać {/pytania#niebinarnosc=osoby niebinarne}?
|
||
Jeśli używają {/ono=rodzaju neutralnego}, {/onu=postpłciowego} czy {/zaimki=innych nienormatywnych form},
|
||
to które formy rzeczowników pasują do nich gramatycznie?
|
||
Jak przetłumaczyć z angielskiego zawód osoby używającej zaimków <em>they/them</em>?
|
||
Jak opisywać grupy mieszane?
|
||
|
||
- >
|
||
Dla rozwiązania tych problemów proponujemy cztery opcje, które {/ona/ich=nazwałośmy} analogicznie do feminatywów:
|
||
{/neutratywy=<strong>neutratywami</strong>} (formy zgodne z rodzajem neutralnym),
|
||
{/dukatywy=<strong>dukatywami</strong>} (formy zgodne z dukaizmami)
|
||
{/osobatywy=<strong>osobatywami</strong>} (formy neutralne, niewskazujące na płeć)
|
||
i {/iksatywy=<strong>iksatywami</strong>} (formy neutralne, używające znaków zastępujacych).
|
||
|
||
personNouns:
|
||
header: 'Osobatywy'
|
||
label: 'osobatyw'
|
||
info:
|
||
- >
|
||
Są to konstrukcje typu: „osoba” + imiesłów, „osoba” + przymiotnik, itp.
|
||
Zupełnie nie wskazują na płeć, są więc idealne do opisu grup czy też pojedynczych osób, których płci nie znamy.
|
||
Są normatywne i łatwe do odmiany. Można je łączyć z formami {/ta=ta/tej}.
|
||
|
||
dukajNouns:
|
||
header: 'Dukatywy'
|
||
label: 'dukatyw'
|
||
flag:
|
||
alt: 'Flaga osób niebinarnych z naniesionym duszkiem krzyczącym „-łu”.'
|
||
caption: 'Ze względu na końcówki „-łum”, „-łuś” i „-łu”, flaga dukazimów i dukatywów przedstawia duszka krzyczącego „łu!”.'
|
||
info:
|
||
- >
|
||
Analogicznie do {/onu=rodzaju postpłciowego (dukaizmów)} („zrobiłum”, „poszłuś”)
|
||
można też tworzyć postpłciowe rzeczowniki.
|
||
- >
|
||
Sam Dukaj w {https://pl.wikipedia.org/wiki/Perfekcyjna_niedoskonałość=„Perfekcyjnej niedoskonałości”}
|
||
nie tworzył rzeczownikowych odpowiedników rodzaju postpłciowego,
|
||
lecz używał słów męskich („ambasador”) i męsko brzmiących imion („Maximillian”, „Michał”, „Słowiński”),
|
||
które odmieniał postpłciowymi lub męskoosobowymi końcówkami.
|
||
Nie powstrzymuje nas to jednak przed wymyśleniem brakujących form, by system był spójny i kompletny.
|
||
- >
|
||
Dukatywy pasują gramatycznie do {/onu=dukaizmów}, np. „moju pięknu partneru przyszłu do domu”.
|
||
Odmiana jest prosta, wg podanego niżej schematu.
|
||
extended:
|
||
header: 'Przykład odmiany'
|
||
|
||
xNouns:
|
||
header: 'Iksatywy'
|
||
label: 'iksatyw'
|
||
flag:
|
||
alt: 'Flaga osób niebinarnych z naniesioną literą „x”.'
|
||
info:
|
||
- >
|
||
Formy graficzne, takie jak {/onx=onx}, {/on*/=on*} czy {/on_=on_} używają placeholderów / znaków zastępujących
|
||
w miejscu różnic między wersją męską a żeńską.
|
||
Są przydatne w piśmie, ale ciężkie lub niemożliwe do wymówienia (mogą też sprawiać problemy czytnikom ekranowym).
|
||
Intencja jest łatwa do zrozumienia. Często są też używane w zwrotach do grupy osób lub osoby o nieznanej płci.
|
||
- >
|
||
Znaków zastępujących można używać również dla rzeczowników.
|
||
Ze względu na popularność form z iksem, prezentujemy je tutaj na przykładzie iksatywów,
|
||
ale można wymienić „x” na inny placeholder (jak podłoga „_” czy gwiazdka „*”).
|
||
- >
|
||
Daje to ciekawe możliwości stylizacji, np.
|
||
„z zapatyst☆ami”, „z komunist☭ami”, „z anarchistⒶami”, „z kapitalist💲ami”…
|
||
- >
|
||
Iksatywy pasują gramatycznie do {/onx=form z iksem}, np. „mojx pięknx partnerx przyszłx do domu”.
|
||
Są nieodmienne.
|
||
Liczbę mnogą proponujemy zaznaczać za pomocą podwójnego iksa, np. „partnerx” → „partnerxx”.
|
||
extended:
|
||
header: 'Przykład odmiany'
|
||
|
||
neuterNouns:
|
||
header: 'Neutratywy'
|
||
label: 'neutratyw'
|
||
flag:
|
||
alt: 'Flaga osób niebinarnych z naniesionym łosiem trzymającym łom.'
|
||
caption: 'Ze względu na końcówki „-łom”, „-łoś” i „-ło”, flaga rodzaju neutralnego i neutratywów przedstawia łosia z łomem.'
|
||
info:
|
||
- >
|
||
Są to słowa ukute na neutralne wersje słów nacechowanych płciowo, analogicznie do feminatywów.
|
||
Używają obecnych w normatywnej polszczyźnie końcówek neutralnych,
|
||
takich jak „-rze”, „-cze”, „-o”, czy zapożyczonej z łaciny „-um”.
|
||
- >
|
||
Formy te pasują gramatycznie do {/ono=form neutralnych}, np. „moje piękne partnerze przyszło do domu”.
|
||
- >
|
||
Poniżej przedstawiamy tworzony przez społeczność słownik rzeczowników
|
||
z wyszczególnieniem ich formy męskiej, żeńskiej i neutralnej.
|
||
Podane wzory odmiany są normatywne, na podstawie słów z tymi samymi końcówkami.
|
||
extended:
|
||
header: 'Przykład odmiany'
|
||
alt:
|
||
header: 'Alternatywne wzory odmiany'
|
||
info:
|
||
- >
|
||
Choć zaimek {/ono=„ono”} jest neutralny, to poza mianownikiem przybiera formy identyczne z męskimi.
|
||
Dlatego też wiele osób binarnych używa „ono” z alternatywną odmianą.
|
||
- >
|
||
Słownik Neutratywów podaje odmianę pasującą do {/ono=„ono/jego”},
|
||
lecz możliwa jest też odmiana zgodna z pozostałymi opcjami:
|
||
|
||
examples: 'Przykłady'
|
||
dictionary: 'Słownik Neutratywów'
|
||
|
||
approved: 'wpisów zatwierdzonych'
|
||
pending: 'oczekuje na moderację'
|
||
edit: 'Zaproponuj zmianę'
|
||
edited: 'Propozycja zmiany z'
|
||
editing: 'Edytujesz istniejący wpis'
|
||
empty: 'Nie znaleziono słów spełniających podane kryterium.'
|
||
|
||
submit:
|
||
action: 'Zgłoś'
|
||
actionLong: 'Zgłoś propozycję'
|
||
thanks: 'Dziękujemy za zgłoszenie!'
|
||
another: 'Zgłoś kolejne słowo'
|
||
moderation: 'Propozycje będą musiały zostać zatwierdzone przed opublikowaniem.'
|
||
|
||
template: 'Użyj szablonu'
|
||
root: 'Rdzeń rzeczownika'
|
||
|
||
masculine: 'maskulatyw'
|
||
masculineShort: 'mask.'
|
||
feminine: 'feminatyw'
|
||
feminineShort: 'fem.'
|
||
neuter: 'neutratyw'
|
||
neuterShort: 'neutr.'
|
||
|
||
singular: 'liczba pojedyncza'
|
||
singularShort: 'l. poj.'
|
||
plural: 'liczba mnoga'
|
||
pluralShort: 'l. mn.'
|
||
|
||
image: 'Obrazek'
|
||
|
||
community:
|
||
header: 'Społeczność'
|
||
headerLong: 'Społeczność queerowa'
|
||
|
||
inclusive:
|
||
header: 'Inkluzywność'
|
||
headerLong: 'Słownik inkluzywnego języka'
|
||
insteadOf: 'Zamiast'
|
||
say: 'Lepiej mów'
|
||
because: 'Ponieważ'
|
||
info:
|
||
- >
|
||
Język jest nośnikiem myśli, nośnikiem kultury, podstawą komunikacji. Wpływa na to, co robimy i jak myślimy.
|
||
Jeśli chcemy tworzyć społeczeństwo otwarte na różnorodność i akceptujące odmienność,
|
||
to nasz język też musi być włączający.
|
||
- >
|
||
Inkluzywny język to nie tylko rzeczowniki i nie tylko kwestie płciowości.
|
||
Poniżej przedstawiamy słownik, w którym zbieramy sugestie,
|
||
jakich konstrukcji lepiej unikać i dlatego, oraz czym je zastępować.
|
||
categories: 'Kategorie'
|
||
sources: 'Linki źródłowe'
|
||
|
||
terminology:
|
||
header: 'Terminologia'
|
||
headerLong: 'Słownik terminologii queerowej'
|
||
info:
|
||
- >
|
||
Większość zwrotów i wyrażeń związanych ze społecznością LGBTQ+
|
||
funkcjonuje w polszczyźnie jako anglojęzyczne wstawki.
|
||
Poniżej przedstawiamy słownik tłumaczący, co dane określenia oznaczają,
|
||
i jakie proponujemy dla nich polskie tłumaczenia.
|
||
term: 'Określenie'
|
||
original: 'Pochodzenie, określenie angielskie'
|
||
category: 'Kategoria'
|
||
images: 'Dodatkowe obrazki, spoza katalogu flag'
|
||
definition: 'Definicja'
|
||
|
||
names:
|
||
header: 'Imiona'
|
||
headerLong: 'Neutralne imiona'
|
||
description: 'Przedstawiamy słownik neutralnych płciowo imion wraz z przydatnymi informacjami na ich temat.'
|
||
intro:
|
||
- >
|
||
Przedstawiamy słownik neutralnych płciowo imion wraz z przydatnymi informacjami na ich temat.
|
||
name: 'Imię'
|
||
origin: 'Pochodzenie'
|
||
meaning: 'Znaczenie'
|
||
usage: 'Użycie'
|
||
legally: 'USC może uznać za'
|
||
count: 'Osób w rejestrze PESEL'
|
||
namedays: 'Imieniny'
|
||
nameday: 'Imieniny'
|
||
namedaysComment: 'Skąd taka data imienin?'
|
||
links: 'Linki'
|
||
pros: 'Zalety'
|
||
cons: 'Wady'
|
||
notablePeople: 'Znane osoby'
|
||
empty: 'Nie znaleziono imion spełniających podane kryterium.'
|
||
|
||
faq:
|
||
header: 'FAQ'
|
||
headerLong: 'Często zadawane pytania'
|
||
questions:
|
||
niebinarnosc:
|
||
question: 'Czym jest niebinarność?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Płeć jest zdecydowanie bardziej skomplikowaną sprawą niż prosty podział kobieta/mężczyzna.
|
||
Nawet pod względem czysto biologicznym wyróżniamy płeć chromosomalną, genetyczną, hormonalną, fenotypową…
|
||
Nie zawsze jedna się z drugą zgadza, nie zawsze są one zero-jedynkowe
|
||
{https://twitter.com/RebeccaRHelm/status/1207834357639139328=(więcej info tutaj)}.
|
||
Natomiast pod względem kulturowym „płeć” jest konceptem społecznym.
|
||
W zależności od miejsca i czasu bycie „kobietą” i „mężczyzną” może oznaczać radykalnie różne
|
||
prawa, obowiązki, zasady… W Europie mężczyźni nosili buty na obcasie i rajtuzy,
|
||
rdzenne mieszkanki i mieszkańcy Ameryki Północnej od wieków rozróżniają trzecią płeć
|
||
{/terminologia#Two Spirit=(two-spirit)}, itd. itd.
|
||
- >
|
||
Niebinarność to zbiorczy termin („umbrella term”) opisujący doświaczenie osób,
|
||
które nie wpisują się w binarny podział kobieta/mężczyzna.
|
||
Obejmuje na przykład osoby {/terminologia#Apłciowość=agender},
|
||
{/terminologia#genderfluid=genderfluid},
|
||
{/terminologia#demidziewczę=demidziewczęta},
|
||
{/terminologia#demichłopię=demichłopców},
|
||
i {/terminologia#non-binary=wiele innych tożsamości}.
|
||
- >
|
||
Niebinarność to niekoniecznie coś „pomiędzy” męskością a kobiecością. Raczej „poza”.
|
||
Osoby niebinarne wcale nie muszą być androgyniczne, nie muszą używać neutralnych zaimków, itp.
|
||
Chodzi o to, by być wolnymi od ról płciowych, a nie tworzyć nowe.
|
||
czemu-respektowac:
|
||
question: 'Czemu mam respektować jakieś <em>dziwne</em> formy?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Bo zwracanie się do kogoś tak, jak sobie życzy, jest podstawą relacji społecznych.
|
||
Nie powiesz do Ani “Franku”, nie powiesz “na ty” do osoby, z którą jesteś “na pan”, itp.
|
||
A są osoby, które nie chcą, by im mówić „{/on=on}” ani „{/ona=ona}”.
|
||
Czy to uszanujesz, świadczy wyłącznie o Tobie.
|
||
- >
|
||
Wiele niepolskich imion też brzmi dla polskiego ucha „dziwnie”
|
||
– ale zamiast wymyślać ludziom „lepsze” imiona,
|
||
po prostu dopytujemy, jak wymówić czy zapisać to, które naprawdę noszą, no nie?
|
||
- >
|
||
„Dziwne formy” to tylko kwestia przyzwyczajenia.
|
||
skad-wiedziec-jak-sie-zwracac:
|
||
question: 'Skąd mam wiedzieć, jak się do kogoś zwracać?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Można po prostu spytać! Tak, to może być trochę niezręczne, ale przestanie być, gdy zaczniemy to częściej robić.
|
||
Nie mamy przecież problemu pytać o imię albo o przejście na „ty”, więc czemu wzbraniamy się pytać o zaimki?
|
||
- >
|
||
(Tylko, prosimy, nie pytaj „jesteś chłopakiem czy dziewczyną?”. Takie pytanie implikuje, że są tylko dwie poprawne opcje,
|
||
i sugeruje niezdrową ciekawość genitaliami danej osoby. Wystarczy spytać po prostu „jak mam się do ciebie zwracać?”)
|
||
- >
|
||
Warto też normalizować samodzielne podawanie zaimków poprzez przedstawianie się nie tylko imieniem, lecz również zaimkami.
|
||
„Hej, jestem Michał, {/on=on/jego}”. To nic trudnego – a dla osób trans i niebinarnych znaczy bardzo wiele.
|
||
Jeszcze łatwiej zrobić to online: po prostu wrzucić zaimki (lub link do przykładów z naszej strony) do bio.
|
||
- >
|
||
Język polski, choć przeważnie bardzo problematyczny dla osób niebinarnych, tutaj paradoksalnie ułatwia nam sprawę.
|
||
W przeciwieństwie do np. angielskiego, gdzie zgenderyzowanych zaimków używa się mówiąc <em>o kimś</em>,
|
||
język polski wymaga określenia się przy mówieniu <em>o sobie</em> lub <em>do kogoś</em>.
|
||
Jeśli więc ktoś mówi „zrobiłom”, wiesz i bez pytania, by mówić do niego „zrobiłoś”.
|
||
- >
|
||
Pamiętaj też, że wiele osób może używać innych zaimków i innego imienia w zależności od sytuacji.
|
||
Może na przykład nie być wyoutowana przed rodziną czy współpracownikami,
|
||
ale wśród przyjaciół czuć się komfortowo używając nieortodoksyjnych form.
|
||
Bądź uważnx, obserwuj, spytaj „jak się mam do ciebie zwracać przy szefie?”, itp.
|
||
- >
|
||
Niektóre osoby podają wiele zestawów zaimków, na przykład „{/on&ona=on/ona}” czy „{/onu&on=onu/on}”.
|
||
Oznacza to, że pasują im wszystkie te formy. Najczęściej są one podawane w kolejności od najbardziej lubianej.
|
||
kto-uzywa:
|
||
question: 'Czy ktoś tego w ogóle używa?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Tak! Niemal wszystkie formy, które {/zaimki=tu prezentujemy},
|
||
zostały nam podesłane przez osoby rzeczywiście ich używające,
|
||
albo wzięte z tekstów literatury.
|
||
Ewentualnie {/ona/ich=uzupełniłośmy} je jedynie w miejscach, gdzie którejś części brakowało,
|
||
próbując zachować spójność całości – na przykład wymyślając formę grzecznościową „szanowne pań”
|
||
dla {/ono=formy neutralnej} albo zaimek {/ony=„ony”} dla liczby mnogiej dukaizmów, którego u Dukaja brakowało.
|
||
- >
|
||
Dwie formy liczby mnogiej {/ona/ich=stowrzyłośmy} same,
|
||
próbując zaradzić brakowi takowych – i by móc jakoś pisać o sobie jako grupie,
|
||
bez zdawania się na zgenderyzowane rodzaje: męsko- i niemęskoosobowy.
|
||
zaimki:
|
||
question: 'Przecież to nie są tylko zaimki, więc skąd nazwa zaimki.pl?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
To fakt... Choć w wielu innych językach zgenderyzowane formy osobowe to głównie zaimki,
|
||
to w polszczyźnie na płeć wskazuje też wiele innych części mowy: czasowniki, przymiotniki, rzeczowniki...
|
||
Teoretycznie powinnośmy więc mówić bardziej ogólnie, o „formach językowych wskazujących na płeć”, a nie „zaimkach”.
|
||
Brzmi to jednak dość topornie, no nie?
|
||
- >
|
||
Naszym zdaniem, ze względu na to, że
|
||
zaimki tak czy siak narzucają użycie pasującej do nich odmiany pozostałych części mowy
|
||
(„{/on=on} zrobił”, „{/ona=ona} jest bystra”, „{/onu=onu} byłu pilotum”...),
|
||
oraz to, że ludzie znający angielski są przyzwyczajeni do mówienia o „zaimkach”,
|
||
to używanie ich jako skrótu myślowego jest uzasadnione. A i domena bardziej chwytliwa.
|
||
najlepsza-forma:
|
||
question: 'Ale dużo tego… Po co to całe mnożenie form? Która jest <em>najlepsza</em>?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Celem projektu nie jest {https://pl.wikipedia.org/wiki/Preskryptywizm_(j%C4%99zykoznawstwo)=preskryptywizm}.
|
||
Nie chcemy narzucać żadnej formy, ani twierdzić, że któraś jest lepsza od innych.
|
||
- >
|
||
Preferujemy podejście {https://pl.wikipedia.org/wiki/Deskryptywizm_(j%C4%99zykoznawstwo)=deskryptywistyczne} –
|
||
opisujemy jedynie istniejące już w żywej polszczyźnie (jakkolwiek niszowo) formy,
|
||
próbujemy je ustrukturyzować, opisać, uzupełnić, zebrać w jedno miejsce przykłady użycia…
|
||
- >
|
||
Oferujemy przegląd możliwości, ale każdx może samx wybrać, jakie formy najlepiej jex reprezentują.
|
||
- >
|
||
Rozwój języka jest najczęściej procesem długotrwałym, nie zdarza się z dnia na dzień.
|
||
Póki co, wszystkie propozycje form kotłują się w kotle codziennego użycia –
|
||
zapewne kiedyś coś się z niego wyklaruje.
|
||
- >
|
||
Ze względu na barwną fleksyjność języka polskiego
|
||
i silny poziom zgeneryzowania gramatyki i słownictwa
|
||
nie jest łatwo „narzucić” konkrente formy, nawet gdybyśmy chciały.
|
||
Zanim wytworzą się uniwersalne, niebinarne rozwiązania - musimy sobie jakoś z tym poradzić.
|
||
- >
|
||
Kolektyw Rada Języka Neutralnego co roku organizuje {/spis=Niebinarny Spis Powszechny},
|
||
by zbadać trendy niebinarnego języka i zidentyfikować, które formy zyskują z czasem na popularności.
|
||
- >
|
||
Aktualizacja: zdecydowałośmy się na wydanie rekomendacji form,
|
||
które z różnych powodów zdają się być na najlepszej drodze ku normalizacji.
|
||
Szczegóły tutaj: {/manifest=Manifest Niebinarnej Polszczyzny}
|
||
to-sie-nie-uda:
|
||
question: 'Ale to się nie przyjmie! Ale to zamach na tradycję!'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
No z takim podejściem to na pewno nie…
|
||
- >
|
||
To samo mówiono kiedyś o „ministrze”, „posłance”, „pedagożce”, „reżyserce”, „gościni”, etc.
|
||
Dziś feminatywy są używane coraz częściej, i mało kogo jeszcze dziwią czy bulwersują.
|
||
Z neutratywami i niebinarnymi formami językowymi może być podobnie.
|
||
- >
|
||
Język jest żywy. Ewoluuje i dostosuje się do zmieniających się potrzeb osób go używających.
|
||
Język nie jest danym z niebios magicznym przykazaniem wyrytym w kamieniu –
|
||
jest jedynie narzędziem do porozumiewania się.
|
||
Może, powinien, i będzie się zmieniał – czy tego chcesz czy nie.
|
||
nowomowa:
|
||
question: 'Toż to nowomowa!'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Nie, nie każda zmiana w języku to „nowomowa”.
|
||
- >
|
||
Nowomowa u Orwella polegała na zubożaniu języka tak, by ludzie nie mogli wyrazić swojego niezadowolenia z systemu.
|
||
- >
|
||
Nasz projekt próbuje wzbogacić język tak, by osoby niebinarne wreszcie mogły się w pełni wyrazić.
|
||
- >
|
||
Próby porównywania ich pokazują zupełne niezrozumienie tekstu Orwella.
|
||
autorytet:
|
||
question: 'Czy potwierdza te wymysły czyjś autorytet?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
I tak, i nie... Większość prezentowanych tutaj form
|
||
nie należy do {https://pl.wikipedia.org/wiki/Norma_językowa=normy językowej},
|
||
lecz do {https://pl.wikipedia.org/wiki/Uzus_językowy=uzusu językowego}
|
||
– czyli rzeczywistego stanu funkcjonowania polszczyzny w danej wspólnocie językowej,
|
||
niezależnie od tego, co językoznawczynie i językoznawcy zdążyli już (o ile w ogóle zamierzają)
|
||
umieścić w gramatykach i słownikach.
|
||
A i samą normę możemy podzielić na wzorcową i użytkowa –
|
||
bo poprawność językowa nie jest zero-jedynkowa, ma różne odcienie.
|
||
- >
|
||
Tak jak {https://pl.wikipedia.org/wiki/Neologizm=neologizmy} same w sobie nie są błędami językowymi,
|
||
nawet jeśli jeszcze nie pojawiły się w słownikach,
|
||
albo jak nie jest wymagana zgoda Rady Języka Polskiego,
|
||
by używać emojis czy akronimów kultury internetowej,
|
||
tak samo i nienormatywne zaimki nie są niczym z natury złym.
|
||
- >
|
||
Rozumiemy jednak potrzebę znalezienia jakiejś oficjalnej legitymizacji
|
||
dla używania „kontrowersyjnych” form językowych.
|
||
Dlatego w sekcji [vial]{/nauka=Nauka}
|
||
linkujemy między innymi do opinii RJP,
|
||
która potwierdza poprawność gramatyczną pierwszo- i drugoosobowych neutralnych czasowników („byłom”, „zrobiłoś”),
|
||
do seminariów naukowych i prac akademickich na temat niebinarności w języku, etc.
|
||
przesada:
|
||
question: 'Czy to nie przesada?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Każda grupa marginalizowana słyszy to pytanie na okrągło.
|
||
Osoby homoseksualne <em>przesadzają</em>, domagając się równości małżeńskiej, jakby im umowa u notariusza nie wystarczyła!
|
||
Osoby transpłciowe <em>przesadzają</em>, chcąc procedury uzgodnienia płci metrykalnej, która nie byłaby trudna, droga i traumatyzująca.
|
||
Osoby mogące zajść w ciążę <em>przesadzają</em> chcąc praw reprodukcyjnych niebędących kompromisem między prawicą a skrajną prawicą.
|
||
Osoby czarnoskóre <em>przesadzają</em> z tą walką z rasizmem, nie wystarczy im zniesienie niewolnictwa?
|
||
- >
|
||
Opresorzy lubią zrzucać winę na ofiary. Zgrywać dobrotliwych stróżów praw człowieka
|
||
pilnujących, by <em>nieodpowiednim</em> ludziom się ich za dużo nie dostało.
|
||
Ale prawa człowieka nie powinny być negocjowalne ani warunkowe.
|
||
- >
|
||
Nie przesadzamy. Żaden z naszych postulatów nie jest wygórowanym żądaniem.
|
||
Chcemy, by państwo nie zmuszało nas do wybierania w dokumentach jednej z dwóch płci,
|
||
jeśli żadna z nich nas dobrze nie opisuje.
|
||
Chcemy, by państwo nie mówiło nam, jakie imię możemy sobie wybrać, a jakie nie,
|
||
z tak głupiego powodu jak „niewskazywanie na płeć”.
|
||
Chcemy, by osoby tworzące teksty zastanowiły się zanim znowu napiszą je tak,
|
||
jakby każda osoba je odbierająca była mężczyzną.
|
||
I chcemy też, by szanowano cudzą płeć i używane formy –
|
||
jeśli ktosio prosi, by mówić np. „zrobiłoś” zamiast „zrobiłaś”,
|
||
to czy naprawdę zmiana tej jednej literki miałaby innych aż tak boleć?
|
||
- >
|
||
To są rzeczy, o które nawet nie powinnośmy „walczyć” –
|
||
a po prostu oczekiwać, że będą wynikały ze zwykłego ludzkiego szacunku i życzliwości.
|
||
To nie są też sprawy abstrakcyjne czy symboliczne, lecz kwestie mające
|
||
{https://pts-seksuologia.pl/sites/strona/83/stanowisko-pts-ws-sytuacji-spolecznej-zdrowotnej-i-prawnej-osob-transplciowych=realny wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne osób transpłciowych i niebinarnych}.
|
||
Czy to <em>przesada</em> prosić o szacunek?
|
||
błahostki:
|
||
question: 'Czemu zajmujecie się tak błahymi problemami?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Ten sam problem dla jednych może wydawać się błahy, ale dla innych być niezmiernie ważny.
|
||
Spróbuj wyobrazić sobie, że niemal każde zdanie, które wypowiadasz, zmusza Cię do „kłamania” o swojej tożsamości.
|
||
Że nie możesz nikomu opowiedzieć o swoim dniu bez doświadczania dysforii płciowej…
|
||
- >
|
||
Są różne problemy, jedne są bardziej podstawowe, inne mniej, ale wszystkie możemy rozwiązywać jednocześnie.
|
||
Bo to nie jest tak, że w momencie, w którym rozwiązujemy te bardziej poważne problemy, u kogoś nie znajdzie się siła by rozwiązać te mniejsze.
|
||
Są osoby, które nie są w stanie rozwiązać tych dużych problemów, ale są w stanie rozwiązać te mniejsze.
|
||
- >
|
||
Nie zakładamy rąk i nie mówimy, że „dopóki choć jedno dziecko w Afryce chodzi głodne, nie bierzemy się za nic innego”.
|
||
Nie. Robimy, co możemy, w kwestiach, na których się znamy i na które mamy siłę.
|
||
komplikowanie:
|
||
question: 'Po co tak komplikować język? Czy polszczyzna już nie jest wystarczająco trudna?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Odwróćmy pytanie: czy nie byłoby prościej, gdyby istniał tylko jeden rodzaj gramatyczny?
|
||
Nie trzeba byłoby się kłócić o feminatywy, jeśli opisywałobyśmy nimi każdego człowieka bez względu na płeć.
|
||
Tabelki {http://grzegorz.jagodzinski.prv.pl/gram/pl/odmiana1.html=deklinacji} i {http://grzegorz.jagodzinski.prv.pl/gram/pl/odmiana2.html=koniugacji}
|
||
byłby zdecydowanie prostsze, gdyby zawierały wyłącznie na przykład rodzaj neutralny. 🙃
|
||
- >
|
||
Owszem, język polski nie jest łatwy. Ale mimo to jest efektywnym narzędziem komunikacji –
|
||
a jeśli naszym celem jest komunikatywność i inkluzywność,
|
||
to musimy mu pozwolić rozwijać się w tym kierunku, nawet kosztem „skomplikowania”.
|
||
Skoro język polski tak silnie podkreśla płeć i ciężko jest uniknąć jej zaznaczania,
|
||
a jednocześnie istnieją osoby, które nie są dobrze opisywane przez żadną z dwóch „domyślnych opcji”,
|
||
to język nie spełnia zbyt dobrze swojej podstawowej funkcji – komunikowania informacji.
|
||
- >
|
||
Owszem, ze względu na to, że temat wciąż jest nowy i musi się jeszcze wyklarować,
|
||
przedstawianych przez nas form niebinarnych jest sporo, i mogą one przytłaczać.
|
||
Dlatego w naszym {/manifest=Manifeście} proponujemy
|
||
(choć nie narzucamy, ani też nie deprecjonujemy pozostałych form!),
|
||
by skupić się na normalizacji używania {/ono=rodzaju neutralnego} jako form dla osób niebinarnych.
|
||
On bowiem jest już w polszczyźnie zakorzeniony,
|
||
a już wieki temu {/korpus#Maksymilian%20Jakubowicz=gramatyki przedstawiały go} na równi z rodzajem męskim i żeńskim,
|
||
również w formach pierwszo- i drugoosobowych („byłom”, „zrobiłoś”), bez żadnych zastrzeżeń.
|
||
Te formy już od dawna w normatywnej polszczyźnie istnieją!
|
||
Czy postulat, by nie wyśmiewać osób ich używających, to naprawdę „komplikowanie języka”?
|
||
bio:
|
||
question: 'Czemu warto wrzucić link do swoich zaimków na swoje profile na portalach społecznościowych?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Jeśli jesteś cis (= nie trans) i używasz „{/on=on}” lub „{/ona=ona}”, możesz myśleć, że Twoje zaimki są <em>oczywiste</em>.
|
||
I być może tak jest – o ile wymieniasz w profilu swoje (nacechowane płciowo) imię albo w awatarze masz swoje zdjęcie.
|
||
Wielu jednak tego nie robi – i ciężko zgadnąć, jak się do nich zwrócić.
|
||
- >
|
||
Przede wszystkim chodzi jednak o co innego: nie każdy używa zaimków, które są dla innych „oczywiste”.
|
||
Osoby trans chcą, by zwracano się do nich poprawnie, niezależnie czy są „passing”,
|
||
niezależnie czy przeszły już tranzycję (o ile w ogóle chcą ją przechodzić).
|
||
Osoby niebinarne często nie wyglądają „niebinarnie”,
|
||
a silnie zgenderyzowana polszczyzna nie oferuje domyślnego neutralnego zaimka.
|
||
- >
|
||
I choć jest to dla nas niezmiernie ważne, by zwracano się do nas poprawnie,
|
||
publikowanie swoich zaimków niesie też ze sobą spore ryzyko i mocno nas eksponuje.
|
||
- >
|
||
Jeśli umieszczasz swoje zaimki w profilu, choć samx nie masz takiej potrzeby,
|
||
to pokazujesz wsparcie dla społeczności trans
|
||
i normalizujesz podawanie zaimków przez osoby, których zaimki nie są oczywiste
|
||
{https://avris.it/blog/czemu-każdy-powinien-mieć-zaimki-w-bio=(więcej powodów tutaj).}
|
||
tłumaczenie:
|
||
question: 'Czemu to takie ważne, żeby tłumaczyć niebinarne zaimki? Nie można po prostu przerobić niebinarnej postaci na faceta albo babę?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Zadaniem osoby tłumaczącej jest przełożyć dzieło na inny język – a nie zniekształcać je według swojego widzimisię.
|
||
Nieważne, jakie masz poglądy, co myślisz o niebinarności, jak dużym wyzwaniem jest
|
||
przetłumaczenie na polski np. angielskiego <em>they/them</em> czy hiszpańskiego <em>elle</em>, itp.
|
||
– skoro osoby autorskie oryginału stworzyły daną postać jako niebinarną i chciały,
|
||
by odbiorczynie i odbiorcy o tym wiedzieli,
|
||
to osoby tłumaczące obdzierające tę postać z niebinarności
|
||
zakłamują przekaz dzieła i nie wykonują dobrze swojej pracy.
|
||
- >
|
||
Jeśli w jakiejś książce postać jest smoczycą, to w procesie tłumaczenia nie zmienisz jej gatunku
|
||
tylko dlatego, że nie wierzysz w smoki, no nie?
|
||
Czemu więc osoby tłumaczące ośmielają się zmieniać postaciom płeć?
|
||
- >
|
||
To nie kwestia ideologii. To kwestia prawdy i wierności oryginałowi.
|
||
męskie:
|
||
question: 'Czy nie można po prostu używać męskich wersji jako neutralnych?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Nie, bo wersje męskie wcale nie są neutralne. Są… cóż… męskie!
|
||
- >
|
||
Polski jest językiem, który bardzo konkretnie rozróżnia formy gramatyczne nacechowane płciowo.
|
||
Samo to, że rodzaj męski „rozpycha się” po języku jako domyślny wybór w przypadku jakichkolwiek wątpliwości
|
||
(np. gdy nie znamy czyjejś płci, gdy nie mówimy o nikim konkretnym, lub gdy mówimy o mieszanej grupie osób),
|
||
nie oznacza jeszcze, że jest jakkolwiek „neutralny”.
|
||
- >
|
||
{https://pl.wikipedia.org/wiki/Męska_dominacja_językowa=Męska dominacja językowa}
|
||
nie jest przejawem neutralnego języka, lecz wręcz przeciwnie: patriarchatu.
|
||
Wpływa negatywnie na reprezentację osób innych płci
|
||
oraz {https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0261927X12463008=zniekształca nasze postrzeganie świata}.
|
||
rewolucja:
|
||
question: 'Język musi zmieniać się powoli! Czemu chcecie robić w nim taką rewolucję?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Czy „rewolucja” to naprawdę coś złego?
|
||
Jeśli dążymy do dobrego celu i chcemy go osiągnąć na moralne sposoby,
|
||
to w czym problem?
|
||
- >
|
||
Żyjemy w erze informacyjnej.
|
||
Nigdy wcześniej aż taki odsetek ludzkości nie był piśmienny.
|
||
Nigdy nie tworzyłośmy tylu tekstów co teraz.
|
||
Nigdy wcześniej nie komunikowałośmy się w tak zawrotnym tempie, co przez ostatnie dekady.
|
||
To, że „język zmienia się powoli”, nie jest nienaruszalnym prawem wszechświata,
|
||
a jedynie naszą obserwacją minionych tysiącleci.
|
||
Przez ostatnie lata wszystko, od technologii po kulturę, zmienia się szybciej niż kiedykolwiek
|
||
– czemu język miałby nie doświadczyć podobnego zjawiska?
|
||
- >
|
||
Dziś możemy pomieszać sobie tekst (i to nie tylko potoczny) z malutkimi obrazkami twarzy i przedmiotów
|
||
– i nikogo to nie dziwi 😉
|
||
Ale czyż gazeta z poprzedniego wieku próbująca użyć na swoich łamach czegoś na kształt emoji
|
||
nie narażałaby się na oskarżenia o „rewolucję językową” i „psucie polszczyzny”?
|
||
klawiatura:
|
||
question: 'Ale tych znaków nie ma na klawiaturze!'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Znaki {/onæ=„æ”}, {/onø=„ø”} czy „ₐ” mogą być ciekawymi placeholderami dla form neutralnych,
|
||
ale niestety nie są bezpośrednio dostępne z klawiatury.
|
||
Dla okazjonalnego użycia wystarczy kopiuj-wklej (albo z naszej strony, albo np. z
|
||
{https://unicode-table.com/=Unicode Character Table}).
|
||
Co jednak, gdy używasz ich częściej?
|
||
- >
|
||
Pod Windowsem możesz ściągnąć {https://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=102134=MSKLC},
|
||
którym stworzysz spersonalizowany układ klawiatury.
|
||
Pod MacOS możesz przytrzymać dłużej klawisz „a” by móc wybrać opcję „æ” oraz klawisz „o” dla „ø”.
|
||
Możesz też wejść w Ustawienia systemu → Klawiatura → Tekst i dodać zasady podmieniania znaków,
|
||
lub skorzystać z apliacji {https://folivora.ai/=BetterTouchTool}.
|
||
nijaki:
|
||
question: 'Dlaczego mówicie „rodzaj neutralny” zamiast „rodzaj nijaki”?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Bo to słowo jest zwyczajnie paskudne. Jest wykluczające. Odczłowieczające.
|
||
{https://www.synonimy.pl/synonim/nijaki/=Kojarzy się} przeciętnością, bezbarwnością, bylejakością, nudą i mdłościami.
|
||
Problem ten jest zauważany {https://journals.umcs.pl/et/article/view/6367/pdf=w pracach naukowych} \[str. 117-118]
|
||
i {https://youtu.be/HOQazoVKf3c?t=1859=przez współpracowników Rady Języka Polskiego}.
|
||
- >
|
||
Dlatego proponujemy alternatywę, pochodzącą od łacińskiej nazwy tego rodzaju gramatycznego:
|
||
{https://en.wiktionary.org/wiki/neuter#Latin=neuter}.
|
||
Czyż „rodzaj neutralny” nie brzmi zdecydownie piękniej?
|
||
neutratywy:
|
||
question: 'Czym są neutratywy? Dlaczego warto je tworzyć i ich uzywać?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Są to słowa ukute na neutralne wersje słów nacechowanych płciowo, analogicznie do feminatywów, czyli wersji żeńskich.
|
||
Nazwa została ukuta w analogii do feminatywów
|
||
przez {https://twitter.com/VaultAusir=Pawła Dembowskiego}, współautora strony.
|
||
- >
|
||
Dlaczego są potrzebne? Z tych samych powodów co feminatywy!
|
||
O ile łatwiej było by, gdyby nazwy zawodów zatraciły swoje często męskie nacechowanie.
|
||
Niestety tak się nie dzieje, przez co domyślnie możemy określać płeć osoby wykonującej ten zawód jako męską.
|
||
- >
|
||
Jednak nie każda osoba chce używać zaimków i form męskich czy żeńskich,
|
||
choćby dlatego, że płeć człowieka wymyka się tym dwóm kategoriom.
|
||
Coraz więcej osób używa w odniesieniu do siebie
|
||
{/ono=rodzaju neutralnego} i {/zaimki=innych form}.
|
||
Formy te zaczynają być także potrzebne w tłumaczeniach z języków,
|
||
gdzie używane są formy niebinarne takie jak choćby angielskie zaimki they/them.
|
||
Z tego powodu proponujemy rozbudowę niebinarnej polszczyzny poprzez wspólne tworzenie form neutralnych.
|
||
neutratywy-a-neutralne:
|
||
question: 'Czym się różnią neutratywy od terminów neutralnych płciowo?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Neutratyw to słowo najczęściej w rodzaju neutralnym analogiczne do feminatywu,
|
||
powstałe, by określić osobę używającą rodzaju neutralnego.
|
||
Natomiast termin neutralny płciowo w ogóle nie wskazuje na płeć.
|
||
- >
|
||
Przykładowo: „{studencie}” to neutratyw,
|
||
natomiast „osoba studencka/studiująca” to termin neutralny płciowo.
|
||
neutratywy-brzmia-dziwnie:
|
||
question: 'Ale nazwy feminatywów i neutratywów brzmią jak…'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
„Pilotka” jak czapka? „Reżyserka” to pomieszczenie?
|
||
- >
|
||
Ech, tak jakby słowa w rodzaju męskim miały tylko jedno znaczenie.
|
||
„Adwokat” to alkohol,
|
||
„akademik” to dom studencki,
|
||
„bliźniak” – budynek,
|
||
„energetyk” – napój,
|
||
„grafik” – harmonogram,
|
||
„informator” – ulotka dla turystów,
|
||
„kosmetyk” – przedmiot,
|
||
„miotacz” – ognia,
|
||
„pilot” – do telewizora…
|
||
- >
|
||
Tak, niektóre słowa mają więcej niż jedno znaczenie. To nic nowego ani złego.
|
||
Od tego mamy kontekst, by wiedzieć, o które znaczenie chodzi.
|
||
normatywne-opcje:
|
||
question: 'Czy można mówić po polsku w sposób neutralny płciowo bez tworzenia neogramatyki?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Do pewnego stopnia tak. Często jednak napotykamy konstrukcje,
|
||
które zmuszają nas albo do wyboru opcji binarnej, albo do tworzenia nowych form.
|
||
- >
|
||
Na przykład: owszem, można pisać „kandydaci/tki”, co jest inkluzywne dla kobiet,
|
||
wciąż jednak pomija osoby niebinarne.
|
||
Jednym z popularnieszych normatywnych pomysłów na neutralne rzeczowniki
|
||
(alternatywa dla {/neutratywy=neutratywów})
|
||
są konstrukcje „osoba” + imiesłów lub „osoba” + przymiotnik.
|
||
Zamiast „kandydaci” lub „kandydatki” możemy mówić „osoby kandydujące”.
|
||
{http://transfuzja.org/=Fundacja Trans-Fuzja} na przykład zamiast „prezesa” lub „prezeski” ma „osobę prezesującą”.
|
||
- >
|
||
W kwestii zaimków, czasowników i przymiotników, można używać rodzaju neutralnego,
|
||
który {https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=317:byom-byo&catid=44&Itemid=208=zdaniem Rady Języka Polskiego}
|
||
jest poprawny nawet w formach 1. i 2. osoby („byłom”, „zrobiłoś”).
|
||
Trzeba jednak zauważyć, że (przynajmniej dopóki nie zostanie znormalizowane inne użycie)
|
||
formy te brzmią dla wielu infantylnie.
|
||
Używajmy ich więc tylko wobec osób, które wprost sobie tego życzą.
|
||
- >
|
||
W wielu zdaniach da się uniknąć form binarnych,
|
||
korzystając ze strony biernej („przypomniało mi się” zamiast „przypomniałem sobie” / „przypomniałam sobie”),
|
||
imiesłowów („zrobiwszy”),
|
||
bezokolicznikowego czasu przyszłego („będę robić” zamiast „będę robił” / „będę robiła”),
|
||
czy też z czasu teraźniejszego lub przyszłego w funkcji czasu przeszłego („idę wczoraj do szkoły i jak się nie potknę!”).
|
||
Niestety wymaga to niezłej dozy językowej gimnastyki…
|
||
- >
|
||
Inne przykłady form neutralnych płciowo w codziennej, normatywnej polszczyźnie:
|
||
„moje {kochanie} {/ono=zrobiło} mi niespodziankę”,
|
||
„proszę przyjść do szkoły z {rodzic}em”,
|
||
„w urzędzie powiedziano mi, że…”,
|
||
„{/oni=dzwonili} z gazowni”…
|
||
grupy:
|
||
question: 'Jak zwracać się do osoby, której płci nie znamy, lub do mieszanej grupy osób?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Wiele form, które {/zaimki=tutaj proponujemy}, można zastosować właśnie w takich sytuacjach, np.:
|
||
„{/on/a=moi drodzy/drogie}”, „drogie osoby”, „{/on*=wszys* chętn*}”, „{/onx=jesteś wspaniałx}”, itp.
|
||
zmiana:
|
||
question: 'Czy mogę zmienić swoje zaimki?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Jak najbardziej! Nikogo nie dziwi, gdy ktosio zmienia w ciągu życia poglądy, styl, zainteresowania…
|
||
Czemu miało by być dziwne, że ktosio odkryło część swojej tożsamości, że przestało mu się podobać jego imię,
|
||
że odkryło etykietkę, która świetnie opisuje to, jak od dawna się czuło, itp. itd.?
|
||
wlasne:
|
||
question: 'Czy to dziwne, że nie mogę się przyzwyczaić do <em>swoich własnych</em> zaimków?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Ani trochę! Znamy wiele osób, które po latach używania form zgodnych z ich płcią nadaną przy urodzeniu,
|
||
zapominają się, gdy używają nowych form. Siła przyzwyczajenia jest silna, zwłaszcza dla osób,
|
||
które nie doświadczają mocnej {https://gender.wikia.org/wiki/Dysphoria=dysforii płciowej}.
|
||
- >
|
||
Zaimki ≠ płeć.
|
||
Płeć nie zmieni ci się nagle, jeśli czasem powiesz „zrobiłem”, gdy chciałuś powiedzieć „zrobiłum”.
|
||
Nie przejmuj się. Eksperymentuj. Sprawdź, z czym czujesz się najlepiej.
|
||
preferowane-zaimki:
|
||
question: 'Czemu nie mówić „preferowane zaimki”?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Bo to sugeruje, że czyjeś zaimki to tylko fanaberia.
|
||
Jeśli ktoś tylko „preferuje” żeńskie zaimki, to nie obrazi się, jak będę mówić do niego formami męskimi, prawda?
|
||
W końcu wygląda jak facet, a mi tak będzie łatwiej!
|
||
- >
|
||
Nie. To są nasze zaimki. Nie żadne „preferowane zaimki”. To nasze imiona, nie „preferowane imiona”.
|
||
Jeśli zależy ci na twoich transpłciowych i niebinarnych znajomych i krewnych, zwracaj się do nich poprawnie.
|
||
zaimki-plciowe:
|
||
question: 'Czemu nie mówić „zaimki płciowe”?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Bo zaimki ≠ płeć. Zaimki to tylko gramatyka.
|
||
Osoby niebinarne mogą używać (i w sporej części używają) form binarnych,
|
||
niektóre lesbijki ze względów kulturowych i historycznych używają form męskich, itp.
|
||
- >
|
||
Mów po prostu „zaimki”. To prościej i sensowniej.
|
||
osoby-cis:
|
||
question: 'Czy osoby cispłciowe też mogą używać innych zaimków niż „domyślne”?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Jak najbardziej! Język jest dla nas, nie my dla języka.
|
||
Jeśli jesteś osobą cis, ale czujesz, że lepiej wyrażasz siebie innymi zaimkami niż „domyślne”, to rób to.
|
||
Wolność do ekspresji płciowej i własnej tożsamości jest dla wszystkich.
|
||
Opresja {/terminologia#binaryzm=binaryzmu} i stereotypów płciowych dotyka też osób cis.
|
||
- >
|
||
Osoby cispłciowe używające {/terminologia#nonkonformizm=nonkonformistycznych} zaimków
|
||
są ważną częścią historii i kultury queerowej; wśród nich są chociażby
|
||
{https://en.pronouns.page/terminology#he/him%20lesbian=lesbijki używające he/him}
|
||
czy {/terminologia#drag%20queen=drag queens używające she/her}.
|
||
- >
|
||
Tak jak podawanie swoich zaimków w bio czy stopkach mailowych normalizuje tę praktykę
|
||
i sprawia, że osoby transpłciowe są dzięki temu bezpieczniejsze,
|
||
tak samo korzystanie przez przez osoby cispłciowe ze swojego {https://en.wikipedia.org/wiki/Social_privilege=przywileju},
|
||
by znormalizować używanie zaimków innych niż te powiązane z czyjąś płcią przypisaną przy urodzeniu,
|
||
pomaga społecznościom marginalizowanym.
|
||
- >
|
||
Misja naszego kolektywu to walka o wolność, szacunek i inkluzywność w języku.
|
||
Ta wolność obejmuje wszystkie osoby: cis- i transpłciowe, binarne i niebinarne.
|
||
Stanowczo sprzeciwiamy się {/terminologia#gatekeeping=gatekeepingowi}.
|
||
Jest to zjawisko negatywne i tworzące podziały wewnątrz grup marginalizowanych,
|
||
na czym zyskują wyłącznie opresorzy.
|
||
a-moj-dziadek:
|
||
question: 'Czy po to mój dziadek walczył na wojnie, by teraz ktoś mówił o sobie „ono”?'
|
||
answer:
|
||
- >
|
||
Tak.
|
||
- >
|
||
Walczył o wolność. A jeśli myślisz, że wolność ta wcale nie obejmuje wolności Polek i Polaków
|
||
do kształtowania swojego języka ojczystego zgodnie ze swoimi potrzebami,
|
||
to zastanów się, czy samx walczyłxbyś po tej samej stronie, co dziadek.
|
||
|
||
|
||
links:
|
||
header: 'Materiały'
|
||
headerLong: 'Dodatkowe materiały'
|
||
|
||
blog: 'Blog'
|
||
academic: 'Nauka'
|
||
links: 'Dodatkowe materiały'
|
||
|
||
media: 'Zaimki.pl w mediach'
|
||
mediaGuests: 'Zaproszone'
|
||
mediaMentions: 'Wspomniane'
|
||
|
||
recommended: 'Polecamy'
|
||
|
||
social: 'Social media'
|
||
|
||
languageVersions: 'Inne wersje językowe'
|
||
|
||
people:
|
||
header: 'Znane osoby'
|
||
headerLong: 'Zaimki znanych osób'
|
||
headerLonger: 'Zaimki znanych osób – ściąga dla prasy'
|
||
description: 'Polska prasa często idzie na łatwiznę i opisuje osoby używające they/them jako po prostu „on” lub „ona”, wymazując tym samym ich niebinarną tożsamość. Stworzyłośmy zatem małą ściągawkę, kto używa jakich zaimków.'
|
||
intro:
|
||
- >
|
||
Wiele osób dziennikarskich, stojąc przed wyzwaniem stworzenia materiału o osobie z zagranicy,
|
||
która w innym języku używa form neutralnych (jak np. angielskie <em>they/them</em>),
|
||
poddaje się i idzie na łatwiznę – zwyczajnie używając normatywnych form męskich lub żeńskich.
|
||
Niestety, wymazuje to niebinarną część tożsamości tej osoby
|
||
i przyczynia się do utrwalania szkodliwego błędnego mniemania,
|
||
jakoby osoby niebinarne były tylko „kobietami-light” czy „mężczyznami-light”.
|
||
- >
|
||
Śpieszymy zatem z pomocą!
|
||
{/ona/ich=Przygotowałośmy} [globe-americas] {/english=anglojęzyczny przegląd polskich form neutralnych},
|
||
w którym tłumaczymy różne opcje osobom nieznającym polskiego.
|
||
{/ona/ich=Rozesłałośmy} go do paru znanych osób z pytaniem, czy mają preferencje,
|
||
jak chciałyby być opisywane przez polskie media i polskie fandomy.
|
||
Liczymy, że lista będzie się z czasem wydłużała.
|
||
- >
|
||
Póki co, {/ona/ich=zebrałośmy} tu raptem parę znanych osób niebinarnych.
|
||
Co więc robić, jeśli danej osoby tutaj nie ma?
|
||
Przede wszystkim, nie idź na łatwiznę i nie opisuj jej zaimkami, które <em>wydaje ci się</em>,
|
||
że <em>„powinna”</em> używać ze względu na „męskie” czy „żeńskie” ciało.
|
||
Niektórzy używają zamiennie na przykład „they” i „she”, wtedy żeńskie zaimki w polszczyźnie są na miejscu.
|
||
W przciwnym wypadku zajrzyj do sekcji [tags] {/zaimki=Zaimki},
|
||
gdzie opisujemy neutralne możliwości. Zapoznaj się z nimi i na tej podstawie dokonaj wyboru.
|
||
Możesz też spróbować spytać bezpośrednio osobę zainteresowaną o jej preferencje
|
||
– posiłkując się naszymi [globe-americas] {/english=anglojęzycznymi materiałami}.
|
||
languages:
|
||
pl: 'Polskie zaimki'
|
||
en: 'Angielskie zaimki'
|
||
|
||
english:
|
||
header: 'English'
|
||
headerLong: 'An overview in English'
|
||
headerLonger: 'An overview of Polish nonbinary pronouns'
|
||
description: 'If you don''t speak Polish, yet still are interested in how this language tries to cope with the omnipresent binaries, we''ve prepared a short overview of those ideas in English.'
|
||
intro:
|
||
- >
|
||
Polish is a strongly gendered language:
|
||
even saying something as simple as “I did” requires specifying which gender you are.
|
||
- >
|
||
It's problematic for nonbinary people,
|
||
because we cannot simply switch one set of pronouns for another to express our identity.
|
||
We need to come up with a system that also includes
|
||
neutral forms for adjectives, conjugated forms of verbs and declined forms of pronouns.
|
||
(also: nouns like “painter”, “politician”, “journalist” etc. are gendered as well,
|
||
but that's [book] {/rzeczowniki=a story for another time}).
|
||
- >
|
||
This website is an effort to put together in a structured and accessible way
|
||
the existing ideas for less gendered pronouns and other forms.
|
||
We create it in Polish (see: [tags] {/zaimki=Zaimki}),
|
||
but if you don't speak it, yet still are interested in
|
||
how this language tries to cope with the omnipresent binaries,
|
||
we've prepared a short overview of those ideas in English.
|
||
|
||
contact:
|
||
header: 'Kontakt'
|
||
authors: '{/neutratywy#autor=Autorza} strony'
|
||
faq: >
|
||
Zanim napiszesz, zajrzyj do naszego {/pytania=FAQ} – być może odpowiedź na Twoje pytanie już się tam znajduje.
|
||
quote: >
|
||
Tworzysz jakiś materiał o języku neutralnym? Piszesz lub tłumaczysz na polski postać niebinarną?
|
||
Cudownie! Prosimy, daj nam znać. Chętnie doradzimy i chętnie udostępnimy u siebie linka.
|
||
hate: >
|
||
Chcesz wysłać nam hejty? Daruj sobie, nie dyskutujemy z trollami.
|
||
Wrzucenie wiadomości do spamu zajmie nam mniej czasu niż tobie naskrobanie jej.
|
||
team:
|
||
name: 'Kolektyw „Rada Języka Neutralnego”'
|
||
description: >
|
||
Jesteśmy kolektywem queerowym zajmującym się
|
||
zbieraniem, badaniem, kształtowaniem i promowaniem języka niebinarnego i języka neutralnego płciowo.
|
||
Wspieramy również działania na rzecz równości i sprawiedliwości społecznej.
|
||
extra:
|
||
- '{/blog/skąd-nazwa-kolektywu=Skąd nazwa?}'
|
||
logo: 'Logo kolektywu to połączenie symbolu transpłciowości z chmurką dialogową symbolizującą język.'
|
||
members: 'Obecny skład'
|
||
member: 'Osoba członkowska kolektywu'
|
||
upcoming: 'Nadchodzące wersje językowe'
|
||
credentials:
|
||
header: 'Kwalifikacje'
|
||
description:
|
||
- >
|
||
Promujemy postrzeganie kształtowania języka jako procesu oddolnego,
|
||
w którym uczestniczy każda używająca go osoba, dlatego „legitymizując” naszą działalność
|
||
wolimy skupiać się raczej na fakcie bycia po prostu
|
||
1) osobami używającymi języka polskiego, 2) osobami niebinarnymi i sojuszniczymi.
|
||
Wszystkie mamy prawo kształtować nasz język!
|
||
- >
|
||
Rozumiemy też jednak, że aby niektóre osoby brały nas na poważnie,
|
||
chciałyby poznać nasze formalne wykształcenie i doświadczenie zawodowe.
|
||
Oto zatem lista osób członkowskich chcących się tymi informacjami podzielić:
|
||
join:
|
||
header: 'Dołącz do nas!'
|
||
encouragement: >
|
||
Zależy Ci na rozwoju języka niebinarnego i neutralnego płciowo?
|
||
Bliska jest Ci działalność naszego kolektywu i chcesz nam w niej pomóc? Super!
|
||
Dodatkowe ręce do pracy są bardzo mile widziane!
|
||
areasIntro: 'Obszary, w których możesz pomóc, to na przykład:'
|
||
areas:
|
||
- 'uzupełnianie i moderowanie słowników,'
|
||
- 'uzupełnianie i moderowanie korpusu,'
|
||
- 'tworzenie grafik i postów na social media,'
|
||
- 'odpowiadanie na wiadomości,'
|
||
- 'moderacja wizytówek,'
|
||
- 'tłumaczenie,'
|
||
- 'koordynacja tworzenia nowych wersji językowych,'
|
||
- 'teksty na bloga,'
|
||
- 'programowanie,'
|
||
- '…'
|
||
allies: >
|
||
Niektóre z tych rzeczy wymagają perspektywy osoby niebinarnej, ale inne niekoniecznie,
|
||
dlatego zapraszamy do współpracy również binarne osoby sojusznicze.
|
||
how: 'Jak dołączyć? Przyślij nam maila na {mailto:kontakt@zaimki.pl=kontakt@zaimki.pl}, a w nim:'
|
||
application:
|
||
- 'przedstaw się,'
|
||
- 'podlinkuj do swojego profilu na portalu zaimki.pl,'
|
||
- 'podlinkuj do swoich mediów społecznościowych,'
|
||
- 'napisz, czy masz jakieś doświadczenie aktywistyczne,'
|
||
- 'napisz, czym chcesz się zajmować w kolektywie.'
|
||
|
||
support:
|
||
header: 'Wsparcie'
|
||
description: >
|
||
Jeśli chcesz się zrzucić na serwer, domeny, wlepki itp., lub zwyczajnie postawić autorzom piwo,
|
||
możesz skorzystać z poniższych linków:
|
||
|
||
user:
|
||
header: 'Konto'
|
||
headerLong: 'Twoje konto'
|
||
tokenExpired: 'Sesja wygasła. Odśwież stronę i spróbuj ponownie.'
|
||
login:
|
||
placeholder: 'Email (lub nazwa użytkownicza, jeśli już posiadasz konto)'
|
||
action: 'Zaloguj'
|
||
emailSent: 'Na Twój adres wysłałośmy email z sześciocyfrowym kodem. Wpisz go poniżej. Kod jest jednorazowy i ważny przez 15 minut.'
|
||
userNotFound: 'Konto nie zostało znalezione.'
|
||
email:
|
||
subject: 'Twój kod logowania to %code%'
|
||
content: |
|
||
Aby potwierdzić swój adres email, wpisz na stronie następujący kod: %code%.
|
||
|
||
Jeśli nie zamawiałxś tego kodu, po prostu zignoruj tę wiadomość.
|
||
why: >
|
||
Założenie konta pozwala na zarządzanie swoimi wizytówkami ({/@andrea=takimi jak ta}).
|
||
passwordless: 'Strona nie zapisuje żadnych haseł. {https://avris.it/blog/passwords-are-passé=Więcej info.}'
|
||
code:
|
||
action: 'Sprawdź'
|
||
invalid: 'Kod nieprawidłowy.'
|
||
account:
|
||
changeUsername:
|
||
header: 'Nazwa użytkownicza'
|
||
action: 'Zmień'
|
||
invalid: 'Nazwa użytkownicza musi mieć od 4 do 16 znaków i zawierać wyłącznie cyfry, litery, kropkę, myślnik i podłogę.'
|
||
taken: 'Ta nazwa użytkownicza jest zajęta.'
|
||
changeEmail:
|
||
header: 'Adres email'
|
||
action: 'Zmień'
|
||
invalid: 'Nieprawidłowy adres email.'
|
||
taken: 'Ten adres jest zajęty.'
|
||
admin: 'Adminie'
|
||
logout: 'Wyloguj'
|
||
avatar:
|
||
header: 'Avatar'
|
||
change: 'Zmień'
|
||
deleteAccount: 'Usuń konto'
|
||
deleteAccountConfirm: 'Czy na pewno chcesz usunąć swoje konto? Ta operacja jest nieodwracalna!'
|
||
socialConnection:
|
||
list: 'Połączenia z social mediami'
|
||
connect: 'Połącz'
|
||
refresh: 'Odśwież'
|
||
disconnect: 'Rozłącz'
|
||
disconnectConfirm: 'Czy na pewno chcesz usunąć to połączenie? (Zawsze możesz logować się przez maila %email%)'
|
||
|
||
profile:
|
||
description: 'Opis'
|
||
names: 'Imiona'
|
||
pronouns: 'Zaimki'
|
||
pronounsInfo: >
|
||
Możesz tu wpisać <strong>zaimek</strong> (np. „onu”, „on/jego”) lub wkleić <strong>linka</strong> do niego (np. „https://zaimki.pl/ona/ich”).
|
||
Użyj {/zaimki#generator=<strong>generatora</strong>} by wypełnić luki w zdaniach niestandardowymi formami.'
|
||
pronounsNotFound: 'Niepoprawny format. Szczegóły w instrukcji powyżej'
|
||
words: 'Słowa'
|
||
birthday: 'Wiek'
|
||
birthdayInfo: 'Nie pokazujemy publicznie pełnej daty urodzenia, jedynie obliczony wiek.'
|
||
flags: 'Flagi'
|
||
flagsInfo: >
|
||
Przeciągnij swoje pride'owe flagi do poniższej ramki.
|
||
Więcej informacji o etykietkach znajdziesz w naszym <a href="/terminologia" target="_blank">Słowniku Terminologii Queerowej</a>.
|
||
flagsCustom: 'Dodaj inne flagi'
|
||
flagsCustomWarning: 'Ta flaga została wgrana przez osobę użytkującą. Ekipa zaimki.pl nie jest za nią odpowiedzialna.'
|
||
links: 'Linki'
|
||
linksCake: 'Polecamy dodać link do'
|
||
column: 'Kolumna'
|
||
|
||
header: 'Wizytówki'
|
||
list: 'Twoje wizytówki'
|
||
init: 'Stwórz wizytówkę'
|
||
show: 'Pokaż'
|
||
edit: 'Edytuj'
|
||
delete: 'Usuń'
|
||
deleteConfirm: 'Czy na pewno chcesz usunąć tę wizytówkę?'
|
||
editor:
|
||
header: 'Edytor wizytówki'
|
||
save: 'Zapisz wizytówkę'
|
||
opinion:
|
||
yes: 'Tak'
|
||
jokingly: 'Żartobliwie'
|
||
meh: 'Spoko'
|
||
no: 'Nie'
|
||
bannerButton: 'Stwórz wizytówkę'
|
||
card:
|
||
link: 'Obrazek'
|
||
generate: 'Wygeneruj'
|
||
generating: 'Trwa generowanie obrazka…'
|
||
empty: 'Ta osoba nie stworzyła jeszcze żadnych wizytówek.'
|
||
|
||
census:
|
||
header: 'Spis'
|
||
headerLong: 'Niebinarny Spis Powszechny'
|
||
banner: >
|
||
Trwa „Niebinarny Spis Powszechny”!
|
||
Jeśli jesteś osobą niebinarną i chcesz nam pomóc zbadać, jakiego języka używamy by się wyrażać,
|
||
{/spis=kliknij tutaj, by wypełnić formularz}.
|
||
description:
|
||
- >
|
||
Ciekawi Cię, jakiego języka używają polskie osoby niebinarne?
|
||
Które zaimki, rodzaje gramatyczne i inne formy są najpopularniejsze?
|
||
Jakimi etykietkami się opisujemy?
|
||
Jak te trendy zmieniają się w czasie?
|
||
- >
|
||
To super, bo nas też! Dlatego chcemy co roku przeprowadzać Niebinarny Spis Powszechny, w którym to zbadamy.
|
||
Serdecznie zapraszamy do udziału <strong>wszystkie osoby niebinarne posługujące się językiem polskim</strong>.
|
||
- >
|
||
Jeśli swoją płeć opisujesz jako „kobieta – zawsze i wyłącznie” albo „mężczyzna – zawsze i wyłącznie”,
|
||
to badanie nie jest skierowane do Ciebie (ale docenimy jeśli podzielisz się linkiem ze znajomymi!).
|
||
Natomiast jeśli opisujesz swoją płeć jako „gdzieś pomiędzy”, „ani mężczyzna, ani kobieta”, „zależy kiedy”,
|
||
„więcej niż jedna”, „poza binarnym podziałem”, „nie wiem”, itp., to bardzo prosimy o wzięcie udziału.
|
||
#- >
|
||
# Ankieta składa się z <strong>%questions% pytań</strong> i jest otwarta <strong>od %start% do %end%</strong>.
|
||
# W pytaniach wielokrotnego wyboru można zaznaczyć wiele odpowiedzi, jak również dopisać własne.
|
||
# By uniknąć tendencyjności, <strong>kolejność propozycji jest losowa</strong>.
|
||
- >
|
||
Następny Spis odbędzie się w <strong>lutym 2022</strong>.
|
||
- >
|
||
Inspiracją do przeprowadzenia spisu był anglojęzyczny {https://gendercensus.com/=<strong>gender census</strong>}.
|
||
Jeśli posługujesz się językiem angielskim, zapraszamy do wypełnienia również i tej ankiety.
|
||
agree: >
|
||
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich odpowiedzi
|
||
oraz na użycie zanonimizowanej wersji mojego adresu IP oraz fingerprintu przeglądarki
|
||
do przeciwdziałania wandalizmom i spamowi.
|
||
Dane te nie są w stanie zidentyfikować żadnej osoby,
|
||
zostaną użyte wyłącznie w celu zapewnienia unikalności odpowiedzi
|
||
i usunięte po zamknięciu spisu.
|
||
start: 'Rozpocznij ankietę'
|
||
finished: >
|
||
Dziękujemy za wzięcie udziału w spisie powszechnym!
|
||
Wyniki i wnioski ogłosimy wkrótce {/kontakt=w mediach społecznościowych}.
|
||
prev: 'Poprzednie pytanie'
|
||
next: 'Następne pytanie'
|
||
replies: 'odpowiedzi'
|
||
writein: 'Jeśli Twojej odpowiedzi nie ma powyżej, możesz ją wpisać tutaj.'
|
||
leave: 'Czy na pewno chcesz wyjść? Twoje dotychczasowe odpowiedzi nie zostaną zapisane!'
|
||
|
||
share: 'Udostępnij'
|
||
|
||
crud:
|
||
approve: 'Zatwierdź'
|
||
hide: 'Schowaj'
|
||
remove: 'Usuń'
|
||
removeConfirm: 'Czy na pewno usunąć ten wpis?'
|
||
edit: 'Edytuj'
|
||
add: 'Dodaj'
|
||
filter: 'Filtruj'
|
||
filterLong: 'Filtruj listę…'
|
||
search: 'Szukaj…'
|
||
author: 'Dodane przez'
|
||
saved: 'Zmiany zapisane!'
|
||
loginRequired: '{/konto=Zaloguj się}, aby zgłosić wpis'
|
||
|
||
footer:
|
||
license: >
|
||
{https://gitlab.com/Avris/Zaimki=Kod źródłowy} oraz treści są udostępnione na licencji {/license=OQL}.
|
||
links: 'Kontakt, social media, wsparcie'
|
||
|
||
notFound:
|
||
message: 'Strony nie znaleziono'
|
||
back: 'Wróć na główną'
|
||
|
||
authRequired:
|
||
message: 'Musisz się zalogować, by zobaczyć tę stronę'
|
||
go: 'Przejdź do logowania'
|
||
|
||
confirm:
|
||
header: 'Czy jesteś pewnx?'
|
||
yes: 'Tak, na pewno'
|
||
no: 'Nie, anuluj'
|
||
ok: 'OK'
|
||
|
||
terms:
|
||
header: 'Regulamin'
|
||
lastUpdate: 'Ostatnia aktualizacja'
|
||
consent: 'Zakładając konto, akceptujesz {/regulamin=Regulamin}.'
|
||
|
||
admin:
|
||
header: 'Panel adminia'
|
||
user:
|
||
user: 'Użytkownicze'
|
||
email: 'Email'
|
||
roles: 'Uprawnienia'
|
||
profiles: 'Profile'
|
||
confirmRole: 'Czy na pewno chcesz zmienić rolę osoby @%username% na "%role%"?'
|
||
|
||
table:
|
||
empty: 'Pusto…'
|
||
count: 'Liczba'
|
||
sort: 'Przeciągnij by posortować'
|
||
scrollUp: 'Przewiń na samą górę'
|
||
more: 'Pokaż więcej'
|
||
|
||
api:
|
||
header: 'Publiczne API'
|
||
example: 'Przykład'
|
||
query: 'Query string parameters'
|
||
|
||
quotation:
|
||
start: '„'
|
||
end: '”'
|
||
|
||
localise:
|
||
shorter: 'Dodaj więcej'
|
||
short: 'Dodawanie nowych wersji językowych'
|
||
long: 'Chcesz dodać nową wersję językową? Super! Informacje znajdziesz w'
|
||
longLink: 'tej instrukcji.'
|
||
|
||
images:
|
||
upload:
|
||
instruction: 'Kliknij tutaj lub upuść tu obrazek'
|
||
instructionShort: 'Wgraj'
|
||
|
||
error:
|
||
generic: 'Coś poszło nie tak, spróbuj ponownie…'
|
||
|
||
captcha:
|
||
reason: 'Prosimy o udowodnienie, że nie jesteś botem, by chronić się przed spamem i DDoS-ami'
|
||
invalid: 'Nieprawidłowa CAPTCHA, spróbuj ponownie'
|
||
|
||
mode:
|
||
dark: 'Tryb nocny'
|
||
light: 'Tryb dzienny'
|
||
|
||
ban:
|
||
reason: 'Powód blokady'
|
||
visible: '(to będzie widoczne dla osoby zbanowanej)'
|
||
terms: 'Złamane punkty regulaminu (wymagane)'
|
||
action: 'Zablokuj tę osobę'
|
||
confirm: 'Czy na pewno chcesz zbanować @%username%?'
|
||
header: 'Twoje konto jest zablokowane. Twoje profile nie są widoczne publicznie.'
|
||
banned: 'Zbanowanx'
|
||
termsIntro: 'Zgodnie z naszym {/regulamin=Regulaminem}:'
|
||
|
||
report:
|
||
action: 'Zgłoś profil'
|
||
comment: 'Opisz krótko, w czym problem'
|
||
confirm: 'Czy na pewno chcesz zgłosić profil @%username%?'
|
||
sent: 'Twoje zgłoszenie zostało wysłane. Dziękujemy za pomoc!'
|
||
|
||
flags:
|
||
Abroromantic: 'Abroromantyczn{adjective_n}'
|
||
Abrosexual: 'Abroseksualn{adjective_n}'
|
||
Achillean: 'Achillejs{adjective_n_k}'
|
||
Alloromantic_Asexual: 'Alloromantyczn{adjective_n} aseksualn{adjective_n}'
|
||
Agender: 'Apłciow{adjective_n}'
|
||
Anarcha-Queer: 'Anarchoqueerow{adjective_n}'
|
||
Androgyne: 'Androgynopłciow{adjective_n}'
|
||
Androsexual: 'Androseksualn{adjective_n}'
|
||
Aporagender: 'Aporapłciow{adjective_n}'
|
||
Archaeopronouns: 'Archeozaimki'
|
||
Aroace: 'Aro-as'
|
||
Aromantic: 'Aromantyczn{adjective_n}'
|
||
Aromantic_Allosexual: 'Aromantyczn{adjective_n} alloseksualn{adjective_n}'
|
||
Asexual: 'Aseksualn{adjective_n}'
|
||
Autigender: 'Autypłciow{adjective_n}' # Autigenderow{adjective_n}
|
||
Bear: 'Misiek'
|
||
Bicurious: 'Bi-ciekaw{adjective_n}'
|
||
Bigender: 'Bipłciow{adjective_n}' # Dwupłciow{adjective_n}
|
||
Biromantic: 'Biromantyczn{adjective_n}'
|
||
Bisexual: 'Biseksualn{adjective_n}'
|
||
Butch: 'Butch'
|
||
Ceteroromantic: 'Ceteroromantyczn{adjective_n}'
|
||
Ceterosexual: 'Ceteroseksualn{adjective_n}'
|
||
Cis_Ally: 'Cis osoba sojusznicza'
|
||
Demiboy: 'Demichłopię' # Demichłopak
|
||
Demigender: 'Demipłciow{adjective_n}'
|
||
Demigirl: 'Demidziewczę' # demidziewczyna
|
||
Demiromantic: 'Demiromantyczn{adjective_n}'
|
||
Demisexual: 'Demiseksualn{adjective_n}'
|
||
Diamoric: 'Diamoryczn{adjective_n}'
|
||
Enbian: 'Enbiańs{adjective_n_k}' # Niebiańsk{adjective_n}
|
||
Fa*afafine: 'Fa''afafine'
|
||
Gay: 'Gej'
|
||
Gender_Questioning: 'Rozważając{adjective_n_c} swoją płeć' # Zastanawiając{adjective_n_c} się nad swoją płcią
|
||
Genderfae: 'Nimficzn{adjective_n}'
|
||
Genderfaun: 'Fauniczn{adjective_n}'
|
||
Genderfluid: 'Płynnopłciow{adjective_n}'
|
||
Genderflux: 'Zmiennopłciow{adjective_n}'
|
||
Genderqueer: 'Nienormatywn{adjective_n} płciowo' # Płeć Queerowa
|
||
Greyasexual: 'Szaroaseksualn{adjective_n}'
|
||
Greyaromantic: 'Szaroaromantyczn{adjective_n}'
|
||
Gynesexual: 'Gyneseksualn{adjective_n}'
|
||
Heteroflexible: 'Heteroelastyczn{adjective_n}'
|
||
Heteroromantic: 'Heteroromantyczn{adjective_n}'
|
||
Heterosexual: 'Heteroseksualn{adjective_n}'
|
||
Hijra: 'Hidźra'
|
||
Homoflexible: 'Homoelastyczn{adjective_n}'
|
||
Homoromantic: 'Homoromantyczn{adjective_n}'
|
||
Intersex: 'Interpłciow{adjective_n}'
|
||
LGBTQ: 'LGBTQ'
|
||
Leather_Pride: 'Skórzak'
|
||
Lesbian: 'Lesbijka'
|
||
Lesbiromantic: 'Lesbiromantyczn{adjective_n}'
|
||
Maverique: 'Niezależnopłciow{adjective_n}'
|
||
Muxe: 'Muxe'
|
||
Nebularomantic: 'Mgławicoromantyczn{adjective_n}'
|
||
Neopronouns: 'Neozaimki'
|
||
Neutrois: 'Neutralnopłciow{adjective_n}'
|
||
Nonbinary: 'Niebinarn{adjective_n}'
|
||
Omniromantic: 'Omniromantyczn{adjective_n}'
|
||
Omnisexual: 'Omniseksualn{adjective_n}'
|
||
Oriented_Aroace: 'Zorientowan{adjective_n} aro-as'
|
||
Pangender: 'Panpłciow{adjective_n}' # Pangenderow{adjective_n} Wszechpłciow{adjective_n}
|
||
Panromantic: 'Panromantyczn{adjective_n}'
|
||
Pansexual: 'Panseksualn{adjective_n}'
|
||
Polyamorous: 'Poliamoryczn{adjective_n}'
|
||
Polyromantic: 'Poliromantyczn{adjective_n}'
|
||
Polysexual: 'Poliseksualn{adjective_n}'
|
||
Pomoromantic: 'Pomoromantyczn{adjective_n}'
|
||
Pomosexual: 'Pomoseksualn{adjective_n}'
|
||
Progress_Pride: 'Progresywn{adjective_n}'
|
||
Queer: 'Queer (kłir)'
|
||
Queerian: 'Queerejs{adjective_n_k}'
|
||
Queerplatonic: 'Queerplatoniczn{adjective_n}'
|
||
Quoiromantic: 'Quoiromantyczn{adjective_n}' # Jakromantyczn{adjective_n}
|
||
Sapphic: 'Safic{adjective_n_k}' # Safik, Sapphic
|
||
Sexuality_Questioning: 'Rozważając{adjective_n_c} swoją orientację'
|
||
Straight_Ally: 'Hetero osoba sojusznicza'
|
||
Toric: 'Toryczn{adjective_n}'
|
||
Transfeminine: 'Transkobiec{adjective_n_c}'
|
||
Transgender: 'Transpłciow{adjective_n}'
|
||
Transmasculine: 'Transmęs{adjective_n_k}'
|
||
Transneutral: 'Transneutraln{adjective_n}'
|
||
Trigender: 'Tripłciow{adjective_n}' # Trójpłciow{adjective_n}
|
||
Trixic: 'Triksyjs{adjective_n_k}'
|
||
Two_Spirit: 'Dwie dusze'
|
||
Xenogender: 'Ksenopłciow{adjective_n}'
|
||
|
||
calendar:
|
||
header: 'Kalendarz'
|
||
headerLong: 'Queerowy Kalendarz'
|
||
months:
|
||
1: 'Styczeń'
|
||
2: 'Luty'
|
||
3: 'Marzec'
|
||
4: 'Kwiecień'
|
||
5: 'Maj'
|
||
6: 'Czerwiec'
|
||
7: 'Lipiec'
|
||
8: 'Sierpień'
|
||
9: 'Wrzesień'
|
||
10: 'Październik'
|
||
11: 'Listopad'
|
||
12: 'Grudzień'
|
||
dates:
|
||
1: '%day% stycznia'
|
||
2: '%day% lutego'
|
||
3: '%day% marca'
|
||
4: '%day% kwietnia'
|
||
5: '%day% maja'
|
||
6: '%day% czerwca'
|
||
7: '%day% lipca'
|
||
8: '%day% sierpnia'
|
||
9: '%day% września'
|
||
10: '%day% października'
|
||
11: '%day% listopada'
|
||
12: '%day% grudnia'
|
||
months_abl:
|
||
1: 'w styczniu'
|
||
2: 'w lutym'
|
||
3: 'w marcu'
|
||
4: 'w kwietniu'
|
||
5: 'w maju'
|
||
6: 'w czerwcu'
|
||
7: 'w lipcu'
|
||
8: 'w sierpniu'
|
||
9: 'we wrześniu'
|
||
10: 'w październiku'
|
||
11: 'w listopadzie'
|
||
12: 'w grudniu'
|
||
events:
|
||
nameday: 'Imieniny: {/imiona#%param%=%param%}'
|
||
pride_month: 'Miesiąc {/terminologia#pride=Dumy}'
|
||
trans_month: 'Miesiąc Świadomości nt. {/terminologia#transpłciowość=Transpłciowości}'
|
||
zaimki_birthday: 'Urodziny zaimki.pl'
|
||
agender_day: 'Dzień Osób {/terminologia#apłciowość=Apłciowych}'
|
||
asexuality_day: 'Światowy Dzień {/terminologia#aseksualność=Aseksualności}'
|
||
bisexuality_day: 'Dzień Widoczności Osób {/terminologia#biseksualność=Biseksualnych}'
|
||
drag_day: 'Dzień {/terminologia#drag=Dragu}'
|
||
idahobit: 'Międzynarodowy Dzień Przeciw {/terminologia#homofobia=Homofobii}, {/terminologia#transfobia=Transfobii} i {/terminologia#bifobia=Bifobii}'
|
||
intersex_day: 'Dzień Świadomości nt. {/terminologia#homofobia=Interpłciowości}'
|
||
intersex_remembrance_day: 'Dzień Pamięci Osób {/terminologia#interpłciowość=Interpłciowych}'
|
||
lesbian_day: 'Międzynarodowy Dzień {/terminologia#lesbijka=Lesbijek}'
|
||
lesbian_visibility_day: 'Dzień Widoczności {/terminologia#lesbijka=Lesbijek}'
|
||
coming_out_day: 'Dzień {/terminologia#coming%20out=Wychodzenia z Szafy}'
|
||
nonbinary_day: 'Międzynarodowy Dzień Osób {/terminologia#niebinarność=Niebinarnych}'
|
||
pan_day: 'Dzień Świadomości nt. {/terminologia#panseksualność=Panseksualności} i {/terminologia#panromantyczność=Panromantyczności}'
|
||
trans_remembrance_day: 'Dzień Pamięci Osób {/terminologia#transpłciowość=Transpłciowych}'
|
||
trans_visibility_day: 'Dzień Widoczności Osób {/terminologia#transpłciowość=Transpłciowych}'
|
||
zero_discrimination_day: 'Dzień „{https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/miedzynarodowy-dzien-bez-dyskryminacji=Zero Dyskryminacji}”'
|
||
arospec_week: 'Tydzień Świadomości nt. Spektrum {/terminologia#aromantyczność=Aromantyczności}'
|
||
asexual_week: 'Tydzień Świadomości nt. {/terminologia#aseksualność=Aseksualności}'
|
||
bisexual_week: 'Tydzień Świadomości nt. {/terminologia#biseksualność=Biseksualności}'
|
||
pronouns_day: 'Dzień {https://avris.it/blog/czemu-ka%C5%BCdy-powinien-mie%C4%87-zaimki-w-bio=Zaimków}'
|
||
trans_week: 'Tydzień Świadomości nt. {/terminologia#transpłciowość=Transpłciowości}'
|
||
trans_parent_day: 'Dzień Rodzicielstwa Osób {/terminologia#transpłciowość=Transpłciowych}'
|
||
nonbinary_week: 'Tydzień Świadomości nt. {/terminologia#niebinarność=Niebinarności Płciowej}'
|
||
nonbinary_week___timeDescription: 'w tygodniu (pon-nd) zawierającym 14 lipca'
|
||
polyamory_day: 'Dzień {/terminologia#poliamoria=Poliamorii}'
|
||
homophobia_sport: '{https://www.outsports.com/2020/2/20/21145344/international-day-against-homophobia-sports-twitter=Dzień Walki z Homofobią w Sporcie}'
|
||
gay_uncles_day: '{https://en.wikipedia.org/wiki/Gay_Uncles_Day=Dzień Gejowskich Wujków}'
|
||
lgbtq_stem: '{https://prideinstem.org/lgbtstemday/=Dzień Osób LGBT+ w STEM}'
|
||
trans_depathologization: '{https://tgeu.org/stop-trans-pathologisation/=Dzień Działań Na Rzecz Depatologizacji Transpłciowości}'
|
||
lgbti_book_day: '{https://creacuervos.com/dia-internacional-del-libro-de-tematica-lgbti/=Dzień Książki o Tematyce LGBTI}'
|
||
human_rights_day: '{https://pl.wikipedia.org/wiki/Dzie%C5%84_Praw_Cz%C5%82owieka=Dzień Praw Człowieka}'
|
||
nonbinary_parents_day: '{https://www.familyequality.org/2021/04/16/celebrating-nonbinary-parents-day-with-founder-johnny-blazes/=Dzień Rodzicielstwa Osób Niebinarnych}'
|
||
trans_prisoner: '{https://transprisoners.net/about/=Dzień Solidarności z Uwięzionymi Osobami Trans}'
|
||
xenogender_day: 'Dzień Widoczności {/terminologia#ksenopłciowość=Osób Ksenopłciowych}'
|
||
genderqueer_day: 'Dzień Widoczności Osób {/terminologia#nienormatywność=Nienormatywnych Płciowo}'
|
||
genderfluid_day: 'Dzień Widoczności Osób {/terminologia#płynnopłciowość=Płynnopłciowych}'
|
||
aids_day: 'Światowy Dzień Walki z AIDS'
|
||
tolerance_day: 'Międzynarodowy Dzień Tolerancji'
|
||
social_justice_day: 'Światowy Dzień Sprawiedliwości Społecznej'
|
||
stonewall_day: 'Rocznica Zamieszek w Stonewall'
|
||
domestic_violence: 'Dzień Świadomości Przemocy Domowej Wobec Osób LGBTQ'
|
||
polysexual_day: 'Dzień Świadomości nt. {/terminologia#poliseksualnosć=Poliseksualności} i {/terminologia#poliromantyczność=Poliromantyczności}'
|
||
orlando_day: 'Noc Pamięci Masakry w Orlando'
|
||
aids_memorial: 'Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS'
|
||
health_week: 'Tydzień Świadomości nt. Zdrowia Osób LGBT'
|
||
lesbian_visibility_week: 'Tydzień Widoczności {/terminologia#lesbijka=Lesbijek}'
|
||
demigender_day: 'Dzień Świadomości nt. {/terminologia#demipłciowość=Demipłciowości}'
|
||
pan_pride_day: 'Dzień Dumy Osób {/terminologia#panseksualność=Panseksualnych}'
|
||
transmasculine_day: 'Dzień Osób {/terminologia#transmęskość=Transmęskich}'
|
||
asexual_visibility_day: 'Dzień Widoczności Osób {/terminologia#aseksualność=Aseksualnych}'
|
||
bi_health_month: 'Miesiąc Świadomości nt. Zdrowia Osób Biseksualnych'
|
||
holocaust_remembrance_day: 'Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu'
|
||
family_equality_day: 'Międzynarodowy Dzień Równości Rodzin'
|
||
aro_month: 'Miesiąc Świadomości nt. Aromantyczności'
|
||
black_ribbon_day: 'Europejski Dzień Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu'
|
||
black_queer_week: 'Tydzień Historii Czarnych Osób Queer'
|
||
mena_lesbian_day: 'Dzień Dumy Lesbijek i Queerowych Kobiet z Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej'
|
||
hate_crime_awareness_week: 'Tydzień Świadomości nt. Przestępstw z Nienawiści'
|
||
deaf_awareness_week: 'Tydzień Świadomości nt. Głuchych Osób LGBTQ'
|
||
suicide_prevention_day: 'Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom'
|
||
suicide_prevention_month: 'Miesiąc Zapobiegania Samobójstwom'
|
||
aids_awareness_month: 'Miesiąc Świadomości nt. AIDS'
|
||
genderfluid_week: 'Tydzień Świadomości nt. {/terminologia#płynnopłciowość=Płynnopłciowości}'
|
||
banner: 'Dziś w kalendarzu'
|
||
celebrating_custom: 'obchodzimy'
|
||
celebrating_day: 'obchodzimy'
|
||
celebrating_week: 'obchodzimy'
|
||
celebrating_month: 'obchodzimy'
|
||
image:
|
||
header: 'Ściągnij w formie obrazka'
|
||
overview: 'Przegląd'
|
||
labels: 'Etykietki'
|
||
link: 'Link'
|
||
full: 'Pełen kalendarz'
|